تحقیق دانشجویی

تحقیق دانشجویی

پاورپوینت مقاله تحقیق و پروژه دانشجویی با قیمت مناسب تر از کافی نت،راحت و بی دردسر تحقیق های خود را از سایت ما دانلود کنید.

اگر به یک وب سایت یا فروشگاه رایگان با فضای نامحدود و امکانات فراوان نیاز دارید بی درنگ دکمه زیر را کلیک نمایید.

ایجاد وب سایت یا
فروشگاه حرفه ای رایگان

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 90
  • بازدید دیروز : 32
  • بازدید کل : 322556

سیری در زندگی عبادی سیاسی امام سجاد (عَلیهِ السّلام)


سیری در زندگی عبادی سیاسی امام سجاد (عَلیهِ السّلام)

مقدمــه.................................................................................................................................. 2

چکیده................................................................................................................................... 4

كليات.................................................................................................................................... 5

اهميت و ضرورت................................................................................................................... 5

سوالات اصلي......................................................................................................................... 6

سوالات فرعي......................................................................................................................... 6

فرضيه سازي......................................................................................................................... 7

اهداف و فوائد تحقيق................................................................................................................. 7

پيشينه موضوع....................................................................................................................... 8

آثار مؤلفان معاصر.................................................................................................................. 8

تعريف و تبيين...................................................................................................................... 11

كليد واژه :........................................................................................................................... 13

فصل اول............................................................................................................................. 15

بخش اول : بيوگرافي مختصري از زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام)..................................................... 15

ولادت علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام)........................................................................................... 16

نام گذاري امام سجاد (عَلیهِ السّلام).............................................................................................. 16

دوران كودكي :...................................................................................................................... 20

دوران نوجواني:.................................................................................................................... 20

دوران جواني:....................................................................................................................... 21

مادر امام سجاد عليه السلام:...................................................................................................... 22

همسر و فرزندان امام (عَلیهِ السّلام)............................................................................................. 24

قيام زيد:.............................................................................................................................. 25

شهادت امام سجاد (عَلیهِ السّلام):................................................................................................ 27

بخش دوم : بررسي نقش امام سجاد در عاشورا.............................................................................. 28

حركت امام حسين (عَلیهِ السّلام) از مدينه...................................................................................... 28

بيماري امام سجاد (عَلیهِ السّلام)................................................................................................. 30

عدم توان مبارزه.................................................................................................................... 31

نشانه هاي جهاد در سيره امام سجاد (عَلیهِ السّلام).......................................................................... 32

رنج ها و مصيبت هاي امام سجاد (عَلیهِ السّلام)در روز عاشورا......................................................... 34

علل عدم قتل او...................................................................................................................... 34

حضور در قتلگاه................................................................................................................... 35

فصل دوم............................................................................................................................. 38

تبيين نقش امام در اسارت......................................................................................................... 38

ورود اسرا به کوفه................................................................................................................. 38

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در مجلس یزید :...................................................................................... 43

خطبه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در مسجد اموی :............................................................................. 45

خواب دیدن همسر یزید و نجات اهل بیت (عَلیهِ السّلام) از شام :......................................................... 50

بازگشت به مدینه :................................................................................................................. 51

خطبه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در مدينه :..................................................................................... 53

فصل سوم............................................................................................................................ 58

بخش اول : دعا و مناجات امام سجاد(عَلیهِ السّلام)........................................................................... 58

عبادات و رازو نیاز امام سجاد (عَلیهِ السّلام) :............................................................................... 58

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در محراب عبادت ومعنویت :..................................................................... 59

نماز امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ابلاغگر پیام شهیدان :........................................................................ 61

علی بن الحسین سید الساجدین :.................................................................................................. 62

عبادت شبانه :....................................................................................................................... 63

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و عبادت :............................................................................................. 64

عبادت و آتش :...................................................................................................................... 65

سقوط فرزند در چاه :............................................................................................................. 66

امام و عبدالملک مروان :.......................................................................................................... 66

امام در مسجد کوفه :............................................................................................................... 67

بخش دوم : صحيفه سجاديه...................................................................................................... 68

تعریفی از صحیفه سجادیه :...................................................................................................... 68

شرح صحیفه سجادیه :............................................................................................................ 71

سند و رجال صحیفه سجادیه :................................................................................................... 71

ابعاد صحيفه سجاديه............................................................................................................... 80

حج و عمره و زیارت قبر پیغمبر (ص) :..................................................................................... 83

فصل چهارم......................................................................................................................... 87

بخش اول : با چه سياستي امام سجاد از عاشورا به نفع اسلام استفاده كرد............................................. 87

مقدمه.................................................................................................................................. 87

زنده نگه داشتن ياد و خاطره عاشورا:......................................................................................... 87

الف ) زيارت قبر پدر بزرگوارش در كربلا :................................................................................ 90

ب) نگهداري تربت پدر :.......................................................................................................... 90

ج) بر دست داشتن انگشتر امام حسين (عَلیهِ السّلام)....................................................................... 90

جهاد در لباس اسارت.............................................................................................................. 90

افشاگريها............................................................................................................................. 91

بيان علل :............................................................................................................................ 92

بخش دوم : سياست و برخورد امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با حكومت هاي وقت.......................................... 93

برنامه سياسي كوتاه مدت......................................................................................................... 93

زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در خلافت يزيد :........................................................................... 95

واقعه اسفبار (حرّه):............................................................................................................... 96

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در واقعه حرّه :....................................................................................... 99

تحليل هاي نادرست :............................................................................................................ 101

يزيد و هجوم به مكه :............................................................................................................ 106

فتنه ابن زبير و برخورد امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با آن................................................................... 107

دوران معاويه بن يزيد :......................................................................................................... 111

دوران مروان بن حكم :.......................................................................................................... 113

انحطاط ديني و سياسي مردم................................................................................................... 114

دوران حكومت سياه عبدالملك :................................................................................................ 115

برخورد هاي امام سجاد عليه السلام با عبدالملك :.......................................................................... 117

امام سجاد عليه السلام در پاسخ انتقاد ناشيانه عبدالملك مي نويسد :..................................................... 119

دوران وليد بن عبدالملك :........................................................................................................ 119

شيوه امام در افشاگري عليه حاكمان ناصالح :.............................................................................. 120

نتايــج :............................................................................................................................. 123

پيشنهادات.......................................................................................................................... 129

منابع و مآخذ :..................................................................................................................... 131

 

 

مقدمــه

 

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، چهارمين پيشواي شيعه و ششمين آفتاب آسمان عصمت و طهارت است كه در بحراني ترين شرايط تاريخ اسلام عهده دار امر امامت امر گرديد و قافله اسلام را از تاريكي هاي دوران حكومت بني اميه به سلامت عبور داد و شيعه را از نابودي مصون داشت .

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در روزگاري مي زيست كه همه صدا ها خاموش شده بود و امويان دارهايي را كه برافراشته بودند همچنان نگه داشته و خون هاي مطهري را كه ريخته بودند نمي شستند تا درس عبرتي باشد براي همه آنان كه هنوز نفسي در سينه دارند و زمزمه ي زير لب ، تا مبادا لب به سخن بگشايند و دودمان اموي را بر باد دهند .

آري ، امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در چنين روزگاري قافله سالار راهيان نور شد . قافله اي كه ضربات سهمگيني بر پيكرش وارد شده و امويان اين قافله را نابود شده مي پنداشتند .

وقتي نگذاشتند كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، بعد از واقعه عاشورا ، نداي حقيقت را بر فراز منبر جدش رسول الله (ص) فرياد كند آن امام همام در دل شب با دعا و نيايش ، عالي ترين روز دينداري و حق طلبي را به يارانش ابلاغ كرد . و باران نيازهاي شبانه اش ، صحيفه اي از معارف و رهنمود ها و درس ها تدارك ديد و با سجده هاي طولاني اش قيامها را شكل بخشيد .

زماني كه دشمن اجازه نداد او درميان يارانش و در جمع پيروانش حضور علني داشته باشد ، آن حضرت با خلوت خويش جمع امويان را ضعيف ساخت و آرامش آن ها را بر هم زد ! به راستي كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) محراب نيايش را ميدان مبارزه با سياست ها و تبليغات امويان تبديل كرد و از دعا كه نرم ترين شيوه گفتاري است حربه اي برنده عليه دشمنان دين و منكران ولايت پديد آورد . او در مجلس يزيد كه خونخوارترين و بي رحم ترين بيدادگاه تاريخ بود با چنان شهامت و شجاعتي از حريم شهيدان كربلا دفاع كرد كه نجواي سخنانش براي هميشه در گوش زمان و تاريخ باقي ماند.

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، در آن مجلس و نيز در بقيه عمر خويش با منش و رفتار خود براي همه ي دشمنان به اثبات رسانيد كه در حلم ، علم ، فصاحت ، شجاعت مانند اجداد طاهرينش سرآمد خلق است . از آن پس هرگاه صداي نيايش امام سجاد(عَلیهِ السّلام) بلند مي شد همه درد ها و رنجهايي كه از سوي غاصبان ولايت و خلافت بر خاندان عصمت رفته بود پديدار مي گشت .

از نواي گرم و مهربان دعاهايش چيزهايي زيادي مي توان دريافت ، نداي توصيه ي رسول خدا (ص) ، صلابت اميرالمونين علي (عَلیهِ السّلام) و رنجهاي حسن بن علي (عَلیهِ السّلام) و مظلوميت هاي حسين (عَلیهِ السّلام) سالار شهيدان كربلا .

و اكنون به شناخت ابعاد وجودي آن زينيت بخش تقوا پيشگان مي نشينيم . بدان كه اميد كه مائده امداد هاي الهي ، در اين مسير ياري و توانمان بخشد .

چکیده

فصل اول

بيوگرافي مختصري از زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام):

اين فصل شامل ولادت ، كنيه و القاب ، مادر و همسر و فرزندان و دوران كودكي ، نوجواني و جواني امام (عَلیهِ السّلام) مي شود . در كل زندگينامه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را به صورت خلاصه ذكر كرده ايم .

فصل دوم

تبين نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در عاشورا كه به بركت امام حسين (عَلیهِ السّلام) به سوي كربلا ، بعد از آن به بيماري امام (عَلیهِ السّلام) كه نقش زيادي در زنده ماندن امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در واقعه عاشورا داشت كه آن يك تقدير الهي براي استمرار امامت در جامعه اسلامي بود اشاره كرد . و رنج و مصيبت هايي كه امروزه در روز عاشورا بر امام سجاد (عَلیهِ السّلام) وارد شده حضور آن حضرت در قتلگاه پرداختيم .

فصل سوم

بررسي نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در اسارت :

در اينجا همراه مي شويم با كاروان اسراء و با كاروانسالار آن ، امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و با آن بزرگوار منزل به منزل مي رويم و حوادث آن دوره را ورق مي زنيم . در كوفه شهر مردمان حيله و ريا و در شام در مجلس يزيد ، خونخوارترين و ستمكارترين عنصر تاريخ در مدينه شهر رسول خدا ، شهر نور.

 

فصل چهارم :

دعا و مناجات امام (عَلیهِ السّلام) بررسي عبادت هاي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) ، بيان خضوع و فروتني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و حضور قلب آن حضرت در نماز و بيان نمونه هايي از عبادت هاي آن حضرت

توضيحي پيرامون صحيفه سجاديه :

همان كتابي كه انجيل اهل بيت و زبور آل محمد لقب گرفت . در اين فصل ابتدا تعريفي از

صحيفه سجاديه آورده ايم و به شرح هاي نگاشته شده بر صيحفه و سند و رجال آن پرداختيم و در ادامه امتيازات صحيفه سجاديه را متذكر شده ايم و در نهايت ابعاد صحيفه را ذكر كرده ايم

با چه سياستي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) از عاشورا به نفع اسلام استفاده كرد :

در اين بخش به پيام رسانيها و سياست امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در زنده نگه داشتن ياد عاشورا را

اشاره كرديم . امام به دليل اينكه واقعه عاشورا از اذهان پاك نشود ، به افشاگري و بيان علل قيام امام حسين (عَلیهِ السّلام) مي پرداخت .

سياست امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با حكومت هاي وقت :

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با يزيدبن معاويه بن يزيد ، مروان بن حكم ، عبدالملك بن مروان ، وليد بن عبدالملك هم عصر بود . با هريك از اين حاكمان و ويژگي هاي حكومتي آن ها را به صورت جداگانه توضيح داديم و در مورد واقعه اسفبار حره ، هجوم يزيد به مكه و فتنه ابن زبير و برخورد امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با هريك از اين ها مطالبي را در اين فصل گنجانديم .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

كليات

 

اهميت و ضرورت

انسان در طول زندگي خود نياز هاي متفاوتي دارد كه بعضي از اين نيازها بستگي به موقعيت و زمان و حالت بخصوصي دارد . يكي از اين نيازها نياز به علم است . همه انسان ها تشنه آموختن و كسب دانش هستند . انساني كه تشنه آموختن دانش است بهتر است در مسيري حركت كند كه مفيد و صحيح باشد . با توجه به اينكه ما در عصري زندگي مي كنيم كه اديان و مذاهب مختلفي بوجود آمده اند كه هريك خود را بر حق مي دانند ، يكي از مسير هاي صحيح علم آموزي ، آموختن درباره دين است . و از محور هاي اساسي در هر دين شناخت رهبر و بزرگان آن دين است كه اهميت بسيار دارد ، زيرا رهبر نمونه كامل براي شناختن يك دين است و با توجه به اينكه ما در كشوري زندگي مي كنيم كه مذاهب مختلف از جمله مذهب اهل سنت وجود دارد ، درست است كه تشيع و تسنن با هم مشتركاتي دارند ، امّا در بعضي موارد از جمله رهبر با يكديگر اختلاف دارند . كه همين اختلاف در رهبر باعث تقابل و ايجاد كشمكش هاي بين تسنن و شيعه شده است . ما كه در حوزه علميه درس مي خوانيم و درس ما علوم ديني است ، وظيفه ما اولاً شناختن دين است و ثانياً شناساندن دين به ديگران است ، يكي از شاخه هاي اصلي شناختن بزرگان دين و در رأس آن ائمه مي باشد كه بتوان در موقع نياز از آنها در مقابل بد خواهان دفاع كرد .

تحليل زندگي امامان معصوم عليهم سلام بدون آگاهي از موقعيت اجتماعي آنان و ويژگي هاي زمان ناممكن مي باشد . بر همين اساس است كه بعضي بدون آگاهي و يا احياناً غرض ورزي نظريات نادرستي را ميدهند ، از جمله اينكه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را فردي منزوي كه در گوشه اي به عبادت فردي اشتغال داشته و به دور از مسايل اجتماعي و سياسي معرفي مي نمايند ؛ كه اين بزرگترين جفا بر امام همام مي باشد و يا در تعبيرات خود از امام سجاد (عَلیهِ السّلام) به عنوان امام بيمار ياد مي كنند . با عنايت خداوند سعي كرديم در اين پايان نامه به ابعادي هرچند ناچيز از زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) اشاره كنيم .

سوالات اصلي

1- بيوگرافي مختصر از امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را ذكر كنيد ؟

2- امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در دوران اسارت چه نقشي داشتند ؟

3- چرا مبارزات امام (عَلیهِ السّلام) در قالب دعا و مناجات بود ؟

4- دوران امامت امام سجاد (عَلیهِ السّلام) چگونه بود ؟

 

سوالات فرعي

1- تاريخ تولد و نام پدر و مادر و كينه و القاب امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را بيان كنيد ؟

2- چرا امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را زين العابدين مي نامند ؟

3- نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) از مدينه تا كربلا چيست ؟

4- سخنراني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در كوفه و شام چه تفاوت هايي با يكديگر داشت؟

5- آيا سكوت و پناه بردن امام سجاد (عَلیهِ السّلام) به دعا يك انزوا بود يا يك سياست؟

6- با اينكه يزيد و يزيديان امام حسين (عَلیهِ السّلام) و يارانش را خارجي و مرتد و حادثه عاشورا را پيروزي براي مسلمانان به حساب مي آوردند امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با چه سياستي از عاشورا به نفع اسلام استفاده كرد ؟

7- صحيفه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را معرفي كنيد ؟

 

فرضيه سازي

1- بيماري امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در واقعه عاشورا يك تقدير الهي براي استمرار امامت بود .

2- امام سجاد (عَلیهِ السّلام) با نيايش هاي خود رموز سياست و دينداري را به مردم ابلاغ كرد .

3- حاكمان عباسي شرايط اختناق آميزي را براي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و پيروانش به وجود آورده بودند.

 

اهداف و فوائد تحقيق

هدف از اين تحقيق تنها بيان زندگاني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) نمي باشد . با توجه به اينكه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) يكي از ائمه دوازده گانه ما شيعيان است و شناخت كامل آن بزرگوار اهميت ويژه اي دارد و زمينه ايجاد شناخت در تمام ابعاد نوراني وجود اقدس ايشان از عهده اين بنده حقير بر نمي آيد ، لذا اهداف اين تحقيق علاوه بر بيان زندگاني امام سجاد (عَلیهِ السّلام) بررسي دو بعد عبادي و سياسي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مي باشد و برطرف كردن يك سوي ابهامات كه در اذهان بعضي از افراد وجود دارد ، از جمله اينكه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در بعد سياست فعاليتي نداشتند و تنها بعد عبادي را مورد توجه قرار داده بودند اما غافل از اينكه همين بعد عبادي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) جداي از سياست امام (عَلیهِ السّلام) نبود و يك سياست كاملاً هوشيارانه بود كه منحصر به فرد و تأثير گذار بود .

وقتي كه تاريخ گذشتگان خصوصاً ائمه عليهم السلام بيان مي شود ذهن ها بدنبال الگو سازي و الگو برداري بر مي آيند . اهداف اين تحقيق ساختن الگوي مناسب و تأثير گذار در بعد عبادي و سياسي مي باشد . ان شاء الله كه بتواند مشكلي از مشكلات جامعه را كه از سوي دشمنان بر جامعه و بخصوص نسل جوان در زمينه ديني تحميل مي شود را حل كند . و ديگران نيز گام هاي مهمتر و مؤثرتري را در اين زمينه بردارند .

 

پيشينه موضوع

در مورد سابقه موضوع تحقيق منابع و آثار تأليف شده به چند دسته تقسيم مي شود :

الف) كتابهاي تاريخ عمومي

ب) تواريخ ائمه عليهم السلام

ج) تراجم ( شرح حال نگاري ) و رجال

د) آثار مؤلفان معاصر

ابتدا چند منبع دسته اول را صرف آشنايي ذكر مي كنيم و بعد از آن آثار مؤلفان معاصر را همراه با نقد مي آوريم . كتاب ناسخ التوارخ حضرت حضرت سجاد (عَلیهِ السّلام) به قلم مورخ شهيد دانشمند محترم عباسقليخان شهيد و به تصحيح و حواشي دانشمند محترم محمد باقر بهبودي مي باشد . كتاب اختيار معرفه الرجال (رجال كشي) اثر مورد بحث تخليص كتابي است با عنوان « معرفه الرجال الناقلين عن الائمه المعصومين » به تأليف ابو عمر و محمد بن عمر بن عبد العزيز كسي كه شيخ طوسي رحمه الله آن را تخليص كرده و تحت عنوان « اختيار معرفه الرجال » به دست ما رسيده است . كتاب تاريخ يعقوبي ، اين كتاب اثر احمد بن ابي يعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب بن واضح ( م 292 ه . ق ) مي باشد . كتاب منتهي الآمال تأليف ثقه المحدثين مرحوم حاج سيد عباس قمي مي باشد .

 

آثار مؤلفان معاصر

1- رهبر آزادگان : كتاب رهبر آزادگان به نويسندگي سيد عبد الرزاق موسوي مقدم و ترجمه مرتضي فهيم كرماني در سال 1374 بوسيله چاپخانه دفتر نشر فرهنگ اسلامي به چاپ رسيده است . اين كتاب به ابعاد مختلف زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) اشاره كرده است . ابتدا در مورد مادر امام (عَلیهِ السّلام) ، ولادت امام و القاب و اسامي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و نصب بر امامت امام (عَلیهِ السّلام) اشاره شده است . بعد از آن معجزات امام (عَلیهِ السّلام) را ذكر كرده است كه به نظر اين بنده اگر معجزات امام (عَلیهِ السّلام) را در آخر مطالب مي آورد بهتر بود . بعد از آن در مورد صحيفه سجاديه و رساله حقوق امام (عَلیهِ السّلام) مطالبي را آورده كه اين نقطه قوتي مي باشد كه براي خواننده مفيد است . بعد از آن ، كلمات قصار ، امام و تغيير قرآن و بيان مسائلي از فقه و هم چنين احتجاجهاي امام و امام در خانه خدا اشاره شده است . در ادامه به بعضي از خصوصيات امام از جمله صبر و بردباري و فروتني امام و به بخشش امام (عَلیهِ السّلام) اشاره شده است كه هركدام از اين بحث ها در حد مناسب مي باشد . در ادامه به بحث امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و امويان و امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و هشام اشاره شده است ، به توصيه ها و سفارش هاي امام (عَلیهِ السّلام) به فرزندان خود و فرزندان امام (عَلیهِ السّلام) اشاره شده است كه اگر جاي اين دو بحث عوض مي شد بهتر بود . يعني ابتدا نويسنده فرزندان امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را مي آورد و بعد توصيه ها و سفارش هاي امام به فرزندان خود ، اما به دليل اينكه در اين كتاب نويسنده به بيشتر ابعاد زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) نگاهي گذرا كرده است ، آوردن شاگردان و اصحاب امام (عَلیهِ السّلام) نيز خالي از لطف نبود .

2- نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در رهبري شيعه: اين كتاب از جمله كتاب هايي است كه در مورد امام سجاد (عَلیهِ السّلام) است . مؤلف اين كتاب محسن رنجبر مي باشد . كتاب حاضر در سال 1380 به چاپ رسيده است و ناشر اين كتاب انتشارات مدرسه آموزشي و پژوهشي امام خميني رحمه الله عليه است .

اين كتاب داراي دوازده فصل است . نويسنده اين كتاب سعي كرده تمام جوانب زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را در اين كتاب ذكر كند اما اگر در فصل چهارم اوضاع سياسي و اجتماعي عصر امام (عَلیهِ السّلام) به موضوع برخورد امام با هريك از حاكمان وقت اشاره اي نيز مي كرد به نظر مناسب تر بود . در فصل پنجم نويسنده ابعاد صحيفه سجاديه را بصورت مفصل آورده است كه از آن مي توان استفاده كرد . اما در اين كتاب به شب عاشورا و بيماري حضرت در آن شب كه نقش زيادي در حوادث بعدي داشت اشاره اي شده است .

 

3- زندگاني امام علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام): كتاب سوم زندگاني علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام) به نويسندگي سيد جعفر شهيدي مي باشد . اين كتاب در سال 1377 بوسيله دفتر نشر فرهنگ اسلامي به چاپ رسيده است .

اين كتاب مطالبي را پيرامون زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) آورده است . ابتدا لقب هاي امام (عَلیهِ السّلام) را آورده است كه اگر قبل از آن در مورد ولادت آن حضرت سخن آورده مي شد بهتر بود . در ادامه نويسنده در مورد مادر امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مطالبي را ذكر كرده است كه اگر بعد از آن در مورد كنيه امام ، نام گذاري امام ، دوران كودكي امام (عَلیهِ السّلام) مطالبي را نيز مي آورد مناسبتر بود.

در صفحه چهل و نه درباره امام علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام) همراه كاروان و حادثه هاي روز دهم محرم مطالبي را آورده كه مناسب تر بود در ادامه آن در مورد بيماري امام و اينكه آن شب بر امام (عَلیهِ السّلام) چگونه گذشت نيز اشاره اي مي شد . نويسنده در ادامه در مورد حوادث بعد از عاشورا بصورت مفصل توضيح داده است اما در مورد چگونگي زنده نگه داشتن حادثه عاشورا بعد از آن مطالبي نياورده است كه سعي شده در تحقيق جمع آوري شده به آن اشاره شود . در صفحه هشتاد و هفت به موضوع واقعه حرّ بصورت مفصل اشاره شده است . اما هيچ اشاره اي به قيام مختار و توابين و موضع امام (عَلیهِ السّلام) در برابر آنان نشده است. در اين كتاب به شاگردان و تربيت يافتگان مكتب امام سجاد (عَلیهِ السّلام) اشاره اي نيز نشده است . با توجه به اينكه موضوع اين كتاب زندگاني علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام) است بايد تمام ابعاد زندگي امام (عَلیهِ السّلام) در حد نياز مورد بررسي قرار مي گرفت .

4- امام سجاد (عَلیهِ السّلام) جمال نيايشگران : اين كتاب يكي ديگر از جمله كتاب هايي است كه در مورد زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مي باشد . گروه تحقيق اسلام كار تحقيق و جمع آوري اين كتاب را انجام داده اند . اين كتاب در سال 1373 بوسيله مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي به چاپ رسيده است . كتاب حاضر شامل پنج فصل مي باشد ؛ فصل اول با عنوان اجمالي از ولايت تا شهادت مي باشد . در اين فصل عناويني مانند ولادت امام ، مكان ولادت ، كنيه ، القاب و ... مورد بررسي قرار گرفته است . اما با توجه به عنوان فصل اجمالي از ولادت تا شهادت بايد اموري كه مربوط به خود امام سجاد (عَلیهِ السّلام) است مورد بررسي قرار مي گرفت . نويسنده در اين فصل در مورد فرقه كيانيه و چگونگي پيدايش آن و قيام مختار و توابين توضيح داده است اما اگر اين مطالب را در فصل سوم كه زندگي سياسي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) است مي آورد به نظر اين بنده حقير بجا و مناسبتر بود ، چون اين فرقه ها و انگيزه پيدايش آنها سياسي بود و ريشه اصلي پيدايش آنها در سياست است .

فصل دوم شخصيت معنوي و اجتماعي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مي باشد كه بعد معنوي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مقدار نياز مورد تحليل و بررسي قرار نگرفته است و به امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در محراب عبادت و معنويت اكتفا شده است .

فصل سوم زندگي سياسي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) مي باشد و همانطور كه قبلاً گفتيم اگر قيام مختار و توابين و كيانيه در اين فصل گنجانده مي شد بهتر بود . در ادامه شخصيت علمي امام (عَلیهِ السّلام) طي يك فصل مورد بررسي قرار گرفته است كه كامل و در حد نياز اين كتاب است . فصل پاياني با جلوه هايي از درسهاي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) است كه نويسنده در آن رساله حقوق و صحيفه سجاديه امام (عَلیهِ السّلام) را مورد بررسي و كالبد شكافي قرار داده است .

5- كتاب أسوه كامل : كتاب أسوه كامل - بررسي مقاطع زندگي و ابعاد نوراني وجود اقدس حضرت زين العابدين و سيد الساجدين علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام) – به نويسندگي سيد محمد محسن دعائي يكي ديگر از كتاب هايي است كه به بررسي زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) پرداخته است . كتاب حاضر در سال 1380 بوسيله مؤسسه اطلاعات به چاپ رسيده است . اين كتاب شامل ده فصل است ، نويسنده در فصل اول مروري گذرا به زندگي نامه حضرت سجاد (عَلیهِ السّلام) و اثبات امامت آن حضرت داشته است ، فصل دوم همراه با پدر تا شهادت مي باشد و فصل سوم و چهارم ، رهبري نهضت حسيني پس از شهادت پدر و مقطع حضور امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در مدينه تا وفات . تا اينجا نويسنده از اول زندگي يعني تولد تا شهادت امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را بصورت گذرا بيان كرده است . در ادامه نويسنده زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را از ابعاد مختلف بررسي كرده است ، بعد فردي ، فرهنگي ، اجتماعي ، سياسي و اقتصادي وجود اطهر امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را جداگانه و طي پنج فصل مورد بررسي قرار داده است كه بررسي اين موارد مفيد و قابل استفاده مي باشد . اما با توجه به اسم كتاب أسوه كامل ، مشخص مي شود كه نويسنده بحث خود را محدود به موضوع خاص نكرده است . اگر در اينجا در ادامه اين موارد بعد معنوي و علمي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را نيز بيان مي كرد مناسبتر بود

تعريف و تبيين

سجاد از نظر لغوي بسيار سجده كننده مي باشد[1] و از نظر اصلاحي لقب زين العابدين علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام) امام چهارم شيعيان است[2]. سياست از نظر لغوي حفاظت و نگهداري ملك و حكومت و رياست مي باشد[3] و از نظر اصطلاحي ، اصلاح امور خلق و اداره كردن كارهاي مملكت و همچنين مراقبت امور داخلي و خارجي كشور مي باشد[4].

در مقام تبيين موضوع مي توان گفت زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) بخصوص در بعدعبادي و سياسي قابل تأمل مي باشد از آنجا كه بعضي از افراد فكر مي كنند كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در بعد سياست فعاليت نداشتند ، مي توان زمينه مناسبي براي آشنايي با اين موضوع بود ؛ بخصوص براي جوانان كه بتوانند امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را الگوي مناسبي براي زندگي فردي و اجتماعي خود قرار دهند .

اين تحقيق شامل چندين بخش است كه سعي شده در هر كدام از اين بخش ها به اين موضوع در رابطه با امام سجاد (عَلیهِ السّلام) پرداخته شود . ابتدا در مورد زندگي نامه امام (عَلیهِ السّلام) مطالبي را آورديم كه شامل ولادت ، مادر امام (عَلیهِ السّلام) ، كنيا و القاب دوران كودكي ، كودكي ، نوجواني و جواني و شهادت امام (عَلیهِ السّلام) مي شود . بعد از آن تبيين نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در عاشورا است كه به شب عاشورا ، بيماري امام ، علت بيماري و نشانه هاي جهاد در امام (عَلیهِ السّلام) پرداخته شده است . در ادامه در رابطه با امام سجاد (عَلیهِ السّلام) بعد از عاشورا ، با عنوان بررسي نقش امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در اسارت مي باشد كه به بيان رويدادهاي حركت از كربلا تا رسيدن به مدينه مي پردازد . از آنجا كه در زمان امام چهارم شرايط اختناق آميزي حكم فرما بود ، امام بسياري از اهداف و مقاصد خود را در قالب دعا و مناجات بيان مي كرد ، مجموع دعا هاي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) به نام صحيفه سجاديه معروف است كه پس از قرآن و نهج البلاغه بزرگترين و مهمترين گنجينه گرانبهاي حقايق و معارف الهي به شمار مي رود ، يكي ديگر از ابعاد مبارزه پيشواي چهارم با مظالم و مفاسد عصر خويش و حكومت هاي وقت و نشر احكام اسلام و تعيين مباحث تربيتي و اخلاقي بود . امام در اين زمينه گامهاي بلند و بزرگي برداشته بطوري كه دانشمندان را به تحسين و اعجاب وا داشته است . آنچه در اين تحقيق بررسي مي شود تك تك فعاليت ها و رفتار هاي امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در مواقع مختلف مي باشد كه در سير تاريخ رهبري خود داشتند كه در اين تحقيق بيان شده است .

از نظر نبودن موضوع مي توان گفت اين موضوع از جهتي نو و از جهتي ديگر قديمي مي باشد . از آنجا كه در مورد ائمه عليهم السلام از قرنها پيش بزرگان كتابها به رشته تحرير در آورده اند ، مي توان گفت كه اين موضوع نو نمي باشد ، اما از آنجا كه هر دوره از زندگي ائمه عليهم السلام را مورد بررسي و كالبد شكافي قرار دهيم مطالبي جديد و تازه بدست مي آوريم پس مي توان گفت اين موضوع هم مي تواند نو باشد و اين بستگي به زاويه ديد فرد به اين موضوع دارد . اين تحقيق از جمله آن موضوعاتي است كه هم براي فرد براي بكار بردن در زندگي فردي و هم براي جامعه ، براي اصلاح و هدايت بسوي راه مستقيم اهميت ويژه اي دارد و براي جامعه اصلاحي ضروري مي باشد .

مشكلات تحقيق :

يكي از مشكلات عمده كه ممكن است هر محققي با آن روبرو شود كمبود منابع در رابطه با موضوع تحقيق است . موضوع مورد تحقيق اين بنده اگر چه تاريخي است و كتب تاريخي نيز فراوان است ، اما اين مطالب قالباً تكراري مي باشند چون ، موضوع تاريخي معمولاً جزء آن دسته از موضوعاتي است كه فقط اجازه نقل داريم و كسي حق دست درازي در آن را ندارد . اگر منابع موضوع مورد نظر را مورد بررسي قرار دهيم مي بينيم بيان يك موضوع با زاويه ديد متفاوت است كه بايد آنها را مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم تا مطلب مورد نظر براي موضوع را بدست آوريم .

يكي ديگر از مشكلات ، دوري راه و عدم دسترسي به منابع است زيرا در شهرستان محل تحصيل با كمبود كتابخانه و منابع مورد نياز مواجه هستيم كه براي حل اين مشكل به شهرستان مشهد و كتابخانه آستان قدس مراجعه مي كنيم كه از محل سكونت دور مي باشد .

 

 

كليد واژه :

1- ائمه : جمع امام ، بزرگان سران ، پيشوايان ، پيشوايان ، ائمه اطهار ، دوازده امام از نسل علي و فاطمه (عَلیهِ السّلام)[5].

2- احاديث : آثار ، اخبار ، چيزهاي نو[6] ، جمع حديث ، روايات[7] .

3- اختناق : خفگي ، گلو گرفتن ، گلو گرفته شده[8]، خفه شده ، گلوگير شدن[9] .

4- سياست : پاس داشتن ملك ، نگاه داشتن ،‌حفاظت و نگه داري و حراست ،‌حكم راندن بر رعيت ، حكومت و رياست و داوري[10] . اصلاح اخلاق مردم به ارشاد به راه راست و آن سنت انبياء است[11]. اصلاح امور خلق و اداره كردن كار هاي مملكت ، مراقبت امور داخلي و خارجي كشور ، رعيت داري و مردم داري[12] .

5- سجاد : جبهه را بر زمين نهاد در حالت خضوع و فروتني نمود[13] . بسيار سجده كننده ، مبالغه است در سجود .[14]

6- استغفار : آمرزش خواستن ، طلب مغفرت ، پوزش ، استغفار به درگاه پروردگار : پوزش از خطا و گناه به پيشگاه او[15] .

7- عاشورا : دهم محرم و بقولي نهم آن و مشهور آن است كه عاشورا دهم و تاسوعا نهم محرم است[16] .

8- زاهد : آنكه چيزي را ترك گويد و از آن اغراض كند ، آنكه دنيا را براي آخرت ترك كند ، آنكه خواهش و رغبت دنيا ندارد و از آمال و جاه و ناموس تعلق نگيرد [17].

9- مصائب : جمع مصيبت ، مكروهات ، شدائد و رنجها[18]

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و عاشورا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

بخش اول : بيوگرافي مختصري از زندگي امام سجاد (عَلیهِ السّلام)

 

ولادت علي بن الحسين (عَلیهِ السّلام)

مشهورترين نقل ، در تاريخ ولادت امام سجاد (عَلیهِ السّلام) زين العابدين اين است كه آن حضرت در روز پنج شنبه ، پنجم شعبان المعظم سال 38 هـ – ق ديده به جهان گشوده است .

در سال تولد آن گرامي جز سال 38 كه معروفترين و صحيح ترين نظر شناخته مي شود ، برخي از مورخان و محدثان به سال 37 نيز اشاره كرده اند . در روز و ماه ولادت آن امام دو قول عمده وجود دارد.

بيشتر مورخان چنان كه ياد آور شديم ، پنج شنبه ، پنجم شعبان را ترجيح داده اند و برخي ديگر جمعه يا يك شنبه نيمه ماه جمادي الاولي را برگزيده اند اما در مورد زادگاه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) همه منابع حديثي و ورايتي ، به اتفاق زادگاه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) را مدينه دانسته اند ، برخي از نويسندگان مانند ابن جرير طبري در كتاب دلائل الامامه ، حتي به خانه اي كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در آن متولد شده اشاره كرده اند و گفته اند كه آن حضرت در خانه فاطمه زهرا (س) قدم به جهان نهاده است.[19]

آنچه براي محققين منشأ ترديد شده ، اين است كه اگر سال هاي 38 يا 37 را سالهاي ولادت آن گرامي بدانيم اين سالها متقارن بوده است با جنگ جمل و حضور علي (عَلیهِ السّلام) و خاندان وي در عراق ، بنابراين امام حسين (عَلیهِ السّلام) و همسر وي نمي توانستند اند چنين سالهايي را در مدينه باشند.

برخي از نويسندگان معاصر بر اساس همين شبهه اعتقاد يافته اند كه سال ولادت امام سجاد (عَلیهِ السّلام) در سال 36 هـ - ق بوده ست زيرا چنين سالي خاندان علي (عَلیهِ السّلام) در مدينه حضور داشته اند . ولي اين نظريه ، مخالف رأي مشهور مي باشد. و با كمي تأمل اين اشكال به آساني قابل پاسخگويي است، چه اينكه سال هاي ياد شده ، سالهاي بحراني و پركشمكش بوده و حضور علي (عَلیهِ السّلام) و فرزندان وي براي مقابله با اصحاب جمل صورت گرفته است و بعيد نيست كه در چنين شرايطي ، امام سجاد (عَلیهِ السّلام) و همسرش را در مدينه گذاشته باشند تا در ميان خويشاوندان و با آرامش كامل فرزند خود را به دنيا آورد .

 

نام گذاري امام سجاد (عَلیهِ السّلام)

آنچه مسلم است تمام مورخان و راويان اتفاق نظر دارند براي اينكه پيامبر (ص) نواده اش علي بن حسين را نامگذاري كرد و به او لقب زين العابدين داد و اين جريان ده سال پيش از به دنيا آمدن آن حضرت اتفاق افتاد كه خود از نشانه هاي بارز نبوت است ، اخبار زيادي در اين باره رسيده كه از آن جمله اخبار ذيل است :

 

1- صحابي بزرگ جابربن عبدالله انصاري نقل كرده مي گويد : در خدمت رسول خدا (ص) نشسته بودم ، درحالي كه امام حسين (عَلیهِ السّلام) نيز در دامن آن حضرت بود و با او شوخي مي كرد ، فرمود " اي جابر از اين پسرم مولودي به دنيا مي آيد به نام علي ، وقتي كه روز قيامت فرا مي رسد منادي ندا مي دهد ؛ سرور عابدان از جا برخيزد ، پسر او از جا بر مي خيزد ، و بعد از او نيز پسري به نام محمد متولد مي شود كه تو اي جابر اگر او را درك كردي ،سلام مرا به او برسان .... " [20]

جابر اين حديث را براي همه نقل كرد ، همچنان كه امام محمد باقر (عَلیهِ السّلام) را ديد و سلام جدش رسول خدا (ص) را به او رسانيد و امام (عَلیهِ السّلام) با شادي و مسرت فراوان پذيرا شد.

 

2- ابن عساكر به سند خود از سوفيان بن عينيه از قول ابن زبير نقل كرده مي گويد : نزد جابر بوديم ، ناگهان علي بن حسين (عَلیهِ السّلام) وارد شد ، جابر عرض كرد : در خدمت رسول خدا (ص) بودم كه امام حسين (عَلیهِ السّلام) وارد شد پيامبر او را در بغل گرفت و بوسيد و در كنارش نشاند ، سپس فرمود : " از اين فرزندم ، پسري به دنيا خواهد آمد به نام علي بن حسين وقتي كه روز قيامت شود منادي از بطون عرش ندا دهد ؛ سرور عابدان به پا خيزد ، او از جا بر مي خيزد . " [21]

3- سعيد بن نسيب از ابن عباس نقل كرده است كه رسول خدا (ص) فرمود : " وقتي كه روز قيامت شود ، منادي ندا دهد ، كجاست زين العابدين ؟ گويي كه من به فرزندم علي بن حسين مي نگرم ، در حالي كه ميان صفوف جمعيت با عظمت تمام حركت مي كند. [22]

اين بود برخي از روايات كه رسيده و صراحت دارد بر نامگذاري پيامبر(ص) نواده اش را به نام علي (عَلیهِ السّلام) و همچنين بر ملقب ساختن او به لقب زين العابدين (عَلیهِ السّلام) ، همچنان كه در اين روايات اشاره به اهميت و منزلت آن حضرت در پيشگاه خداي تعالي است.

 

كنيه والقاب امام سجاد (عَلیهِ السّلام):

امام زين العابدين (عَلیهِ السّلام) كنيه هاي به شرح ذيل داشته است :

1- ابوالحسن 2- ابوالحسين 3 – ابومحمد 4- ابو عبدالله[23]

اما القاب شريف امام (عَلیهِ السّلام) كه بيانگر خصلت هاي نيكو، و گوياي صفات برجسته و مكارم اخلاقي آن حضرت مي باشد به شرح زير است :

 

1- زين العابدين : اين لقب را همان طوري كه گذشت ، جد بزرگوارش رسول خدا (ص) به او مرحمت كرد و به دليل عبادت فراوانش بود كه اين لقب را به وي داد[24].و به قدري به اين لقب معروف و مشهور شد كه به صورت نام آن حضرت در آمد و جز او كسي به اينلقب ناميده نشد و حقاً كه او زينت هر عبادت كننده و باعث افتخار هر فرمانبر و مطيع خدا بود .

ح

2- سيدالعابدين : از جمله القاب برجسته آن حضرت ( سيدالعابدين )بود و اين به خاطر آن همه اطاعت و فرمانبرداري از خدا بود كه از آن بزرگوار سر زد و از هيچ كسي جز جدش ، اميرالمومنين علي (عَلیهِ السّلام)آن همه عبادت صورت نگرفت.

 

3-ذوالثفنات: امام سجاد (عَلیهِ السّلام)از آن رو به اين لقب ناميده شد كه بر مواضع سجده اش آثاري چون پينه هاي زانوي شتر ظاهر شد . امام باقر (عَلیهِ السّلام)فرمود : (( پدرم در مواضع سجده اش ، آثاري برآمده داشت كه هر سال دو نوبت آنها را مي بريد. در هر نوبت پنج پينه را ، از اين جهت او را ذوالثفنات گقتند))[25].و در روايت ديگري آمده است كه آن حضرت اين پينه ها را در كيسه اي جمعه كرده بود تا به همراه بدن مقدسش دفن كنند .

 

4- سجاد : از جمله القاب شريف آن حضرت كه بدان شهرت داشتند ، لقب ‹‹سجاد››[26]بود .

و اين به خاطر سجده هاي فراوانش بود . زيرا آن حضت از كساني بود كه سجده فراوان و بيشترين اطاعت پروردگار را داشتند . امام باقر (عَلیهِ السّلام)درباره سجده هاي زياد پدرش مي فرمايد: (( نزد حضرت علي بن حسين (عَلیهِ السّلام)هيچ نعمتي از نعمتهاي الهي ياد نمي شد مگر آنكه به سجده م افتاد و هيچ آيه اي از آيات كتاب خداي عزوجل كه داراي سجده باشد ، تلاوت نمي شد مگر آنكه سجده مي كرد و از هيچ شر و بدي بيمناك نبود كه خداوند از او برطرف كرده باشد مگر آنكه سجده مي كرد و هيچ گاه از نماز واجب فارغ نشد مگر آنكه سجده كرده و اثر سجده در تمام مواضع سجده اش نمودار بود ، از اين روي وي را سجاد ناميدند))[27].

 

5- زكّي : به آن حضرت لقب زكّي دادند ، چون خداوند او را از هر آلودگي پاك و پاكيزه فرموده بود ، همان گونه كه از پدران بزرگوارش پليدي را برداشته و آنها را پاك و پاكيزه قرار داده است .

 

6-امين : از جمله القاب شريف آن حضرت كه بدان معروف بود ، لقب (امين)[28] است زيرا كه امام (عَلیهِ السّلام)نمونه والاي اين صفت ارزنده بود ، امام سجاد (عَلیهِ السّلام)فرمودند : ( اگر قاتل پدرم، شمشيري را كه بدان وسيله پدرم را به قتل رسانده درنزد من به امنت گذارده ، به او باز مي گردانم ) .

 

7- ابن الخيرتين : از القابي كه امام سجاد (عَلیهِ السّلام)بدان شهرت داشت لقب ( ابن الخيرتين) بود و خود آن حضرت نيز به اين لقب افتخار مي كرد و مي فرمودند : ( منم فرزند دو برگزيده ) كه جز حضرت علي (عَلیهِ السّلام) و حضرت زهرا (عَلیهِ السّلام) هيچ مصداق ديگري براي آن نيست.

اين بود برخي از القاب امام سجاد (عَلیهِ السّلام)، البته القاب ديگري را نيز نقل كرده اند، كه همگي بيانگر اوصاف والا و خصلتهاي مهم آن حضت مي باشد.

 

دوران كودكي :

بر اساس نقل هاي متعدد تاريخي، حضرت امام زين العابدين (عَلیهِ السّلام) دو سال ابتداي كودكي خود را در زمان خلافت جدشان حضرت امير المومنين علي (عَلیهِ السّلام)گذرانيدند چرا كه سن مبارك حضرت بنا بر مشهور 57 سال و زمان شهادت آن حضرت سال 95 هـ ، گزارش شده است . از اين رو سال تولد آن حضرت 38 هـ ، خواهد بود و چون امام علي (عَلیهِ السّلام)در سال چهلم هجري به شهادت رسيدند ، بنابراين دو سال اوليه عمر امام چهارم ، در دوران جد بزرگوارشان امام علي (عَلیهِ السّلام)سپري شد .

براي محكم بودن اين مطلب ، بر طبق آنچه ( علامه مجلسي رحمه الله عليه ) در بحارالانوار نقل فرموده است ، حداقل شش سند تاريخي وجود دارد كه بسياري از آنها از اعتبار برخوردار است [29].

قول ديگري هم وجود دارد كه چون تولد حضرت را در سال 48 هـ ، مي داند اساساً هم عصر بودن امام چهارم (عَلیهِ السّلام) با جدشان را منكر است ولي اين قول با همه تلاشي كه براي تثبيت آن از طرف بعضي از محققين انجام شده بسيار ضعيف بوده و ادّله محكمي بر خلاف آن وجود دارد.[30]

امام چهارم حضرت زين العابدين (عَلیهِ السّلام)پس از شهادت جدشان به مدت ده سال در عصر امامت امامحسن مجتبي (عَلیهِ السّلام)عمر خود را سپري كردند.

در ارتباط با چگونگي حالات امام چهارم امام سجاد (عَلیهِ السّلام)و قضاياي مربوط به اين دوازده سال مطلب خاصي در خلال نصوص تاريخي و روايي ذكر نشده است و ما به ناچار به همين مقدار بسنده مي كنيم .

 

دوران نوجواني:

پس از مسموميت و شهادت حضرت امام حسن مجتبي (عَلیهِ السّلام) تا زماني كه امام حسين (عَلیهِ السّلام) در سال 61 هـ ،‍ در كربلا به شهادت رسيدند ، ده ، يازده ، و يا دوازده سال مي گذرد ، ترديد در اين مدت به خاطر اختلاف روايات در سال شهادت امام حسن مجتبي (عَلیهِ السّلام)مي باشد .

 

1- حسن عمید ، فرهنگ فارسی عمید ، تهران ، امیر کبیر ، 1373 ، ص 723

2- باقر شریف قرشی ، تحلیلی از زندگانی امام سجاد (عَلیهِ السّلام) کنگره جهانی حضرت رضا (عَلیهِ السّلام) ، 1372 ، ص 58

3- علی اکبر دهخدا ،لغت نامه دهخدا ، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، 1377 ، ج 29 ص 741

4- حسن عمید ص 768

1- علی اکبر دهخدا ، لغت نامه دهخدا ، موسسه انتشرات و چاپ دانشگاه تهران ، 1377 ج 8 ، ص 136

2- همان ، ج 4 ، ص 1051

3- سید مصطفی حسنینی دشتی ، معرف ، چاپ و نشرصدر ،قم1376 ،ج11،ص547

4- لغت نامه دهخدا ، ج 29 ، ص 471

5- حسین عمید ، فرهنگ عمید ،تهران،امیرکبیر،1373 ، ص86

1- لغت نامه دهخدا ،ج29 ، ص471

2- فرهنگ فارسي عمید،ص768

3- معارف و معاريف ، ج 3 ، ص 797

4- محمد بند ريگي ، المنجد ، انتشارات ايران ، 1375

5- معارف و معارف ، ج 3 ، ص666

6- همان ، ج 2 ، ص 154

7- فرهنگ فارسي عميد ، ص 855

8- لغت نامه دهخدا ، ج 27 ، ص 77

9- معراف و معاريف ، ج 9 ، ص 405

1- محمد بن جرير ، طبري ، دلائل الامامه ، نجف ، المطبعه الحيدريه و مكتبتها ، 1363 ، ج 1 ، ص

1- وسيله المآل في ضاقب الآل : ص7، عكسبرداري شده در كتابخانه اميرالمونين

2- تاريخ دمشق ص142 ، عكسبرداري شده در كتابخانه اميرالمونين

1- محمد بن علي ، ابن باويه ، علل الشرايع ، نجف ، المطبعه الحيدريه و مكتبتها ، 1358 ق ، ج 1 ، ص87

2- تهذيب الكمال ك ص 334 ، عكسبرداري شده در كتابخانه آقاي حكيم .

3- احمد بن علي ، ابن حجر عسقلاني ، تهذيب التهذيب ، بيروت ، دارالكتب العلميه ، 1415ق، ج 1، ص 360

1- محمد بن علي بن ابن بابويه ، علي الشرايع ، ص 88

2- همان جا.

3- محمد بن حسن حر عاملي ، عبدالصاحب جواهري ، وسائل الشيعه ، نجف 1356ق ، ج4 ، ص977.

4- علي بن محمد بن صباغ ، الفصول المهقه في معرفه خحوال الائمه عليهم السلام ، تهران ، منشورات الاعملي، ج 1، ص 187.

1 - محمد بن باقر بن محمد تقي مجلسي ، بحارالانوار ، تهران ، انتشارات المعارف الاسلاميه ، ج 46 ، ص 7.

2- ر.ك : زندگاني علي بن الحسين (عليه السلام)، ص 29 الي 37.

 

 

 

شامل ورد 133 ص


مبلغ قابل پرداخت 30,000 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۱۱ آذر ۱۳۹۸               تعداد بازدید : 246

دیدگاه های کاربران (0)

تمامی مقاله تحقیق گزارش کار آزمایشگاه را از سایت ما دانلود کنید

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما