مقدمه 2

اديان و برنامه ريزي جنسيتي 3

مديريت بر خود 8

توسعه روانشناختي مشاركتی 9

توسعه اخلاق مادي 39

ارتباط زن و مرد در اسلام 40

جايگاه انساني زن 42

حجاب جلوه اي از فلسفه زندگي 44

حجاب جلوه معنويت زن 45

حجاب جلوه توانايي زن 46

عدم تساوي حقوق زن و مرد 50

حركتهاي اعتراض آميز زنان 51

رابطه مرد سالاري و نهضت هاي زنان 51

زن سالاري 54

زن و نظام آموزشي 56

 

 

 

 

مقدمه:

 

حجاب، لباس مشاركت است، لباسي است كه خداي متعال از ابتداي بلوغ به تن زن مسلمان كرده، و او را به عنوان عضوي موثر در جامعه عقيدتي اسلام پذيرفته است. اين لباس، نشان فعاليتي است كه نه تنها اسلام آن را مجاز مي داند بلكه بر اين فعاليت صحه مي گذارد. در طول تاريخ حجاب دچار هجمه هاي مختلف فرهنگي- نظامي شده است برخي سعي كرده اند كه ظاهر آن را حفظ كرده و هدف باطني آن را خنثي سازند و فرهنگ غني آن را كه همان فرهنگ پوياي ولايت است از زن مسلمان دور سازند، برخي به ظاهر حجاب نيز حمله كرده آن را نشاني از وجود ولايت در جامعه تلقي كرده اند، كه در صورت وجود ظاهر، باطن آن نيز امكان بازگشت خواهد داشت.

آري اين حجاب است، لباس مشاركتي كه تمامي ابعاد يك مشاركت رسمي الهي را در بردارد. بسياري از ساده انديشان سعي دارند آن را يك لباس مشاركت صرفاً اسمي قلمداد كنند تا از كاركرد آن بكاهند و زن را به پذيرش تحقيرهاي تحميلي شرق و غرب بكشانند.

اما آنچه كه مبهم است، اين سوال است كه چگونه جامعه اسلامي با وجود اين نمودهاي عيني مقاومت ايثار، باز در پي ابزار ديگري براي مقابله با هجمه هاي ببيگانه مي گردد و از طراحي سيستم تبليغ آن هراس مي كند؟!

اديان و برنامه ريزي جنسيتي

اديان بعنوان قويترين منبع فكري كه برنامه ريزي جنسيتي را مطرح نموده اند. براي اين مهم نيز تدابيري را انديشيده اند. در دين اسلام ساز اسلام ابتداي اجتماعي شدن زن و شيوه جامعه پذيري او، در دوران بلوغ با طرحي جامع طراحي گشته است، بلوغ، آغاز زمان اجراي حكم حجاب اسلامي براي زن مسلمان است. اين حكم به مفهوم صحه نهادن بر شيوة صحيح مشاركت در اجتماع، با تكيه بر لباس مشاركت اسلامي است.

اجتماعي شدن دختر در اين سنين، با يادگير اصولي احكام الله پايه ريزي گرديده است. اين امر بهمراه ارائه الگوي شخصيت زنان، فاطمه زهرا (س) به ثبات فرهنگ مشاركت تمسك به الگوي ايده آل اسلامي همچون فاطمه زهرا (عليه سلام) كه در سنين كم به حركت تاريخي ولايي خود دست زد و تاريخ، در مقابل عظمت شخصيت و منزلت او سر تعظيم فرود آورد، با تمسك به لباس مشاركت اسلامي زنان، امنيت فكري و ذهني را براي دختران مسلمان، بهمراه مي آورد كه مي توانند با قدرت و پايداري، قدم به اجتماع نهاده، اظهار عقيده نموده و در مشاركت، عضوي فعال محسوب گردند.

 

الف) انواع مشاركت

حيطه مشاركت وسيع است و بنا به توان و سرماية فكري زن، مشاركت مي تواند انواع مختلفي داشته باشد:

1- مشاركت اسمي

گاهي مشاركت در رعايت حجاب، مشاركتي است. در اين مشاركت. زن سعي مي نمايد از مزاياي آن برخوردار گشته و با همراهي در گروه به نتايج سودمند مشاركت در سطوح ساده دست يابد.

2- مشاركت رسمي

گاهي مشاركت رسمي است. زيرا فرد با نهادينه كردن اهداف مشاركت، به تعميق و گستردگي ابعاد آن همت گماشته و بعنوان فردي موثر در تصميم گيري ها وارد شده و در نهايت با دست يابي به مديريت بر خود، به مديريت در گروه مي پردازد. گرچه اين سير داراي سلسله مراتب و سطوح مختلف است، اما در ارزشيابي مراتب آن، سن و حتي تحصيلات، نقش چنداني ندارد، زيرا،

«ان تتقوا الله يجعل لكم فرقانا»

« اگر تقوا پيشه كنيد، خداوند قدرت تمايز حق از باطل براي شما قرار مي دهد»

حجاب لباس تقوا است، عارضة صحيح آن، توسعة تقواي فكري و عملي زن مسلمان است و در صورت تحقق كامل آن، به فرقان كه قدرت تمايز حق از باطل است، دست پيدا مي كند. و اين مرحله در مشاركت، مرحلة فرهنگ پذيري است، مرحله اي كه مشاركت كننده براي تعميق اهداف، به سمت علم و تزيكه براي ايفاي رسالت خود حركت كرده و با تمسك به الگوي شخصيت ايده ال خود، مورد تاييد قرار گرفته است.

طراحي حجاب در بهترين زمان ممكن، براي شكل گيري شخصيت زن صورت گرفته است، تا زن تعاملي خود را با استفاده از اين ابزار تكاملي آغاز نمايد، چرا كه بدون ججاب، فراغت لازم را براي دستيابي و درك مراتب بالاتر نخواهد يافت و در راه تكامل، از پرتگاههاي سقوطي كه بر سر راه او قرار مي گيرد، نخواهد رهيد و محك هاي شناخت در او ضعيف خواهد گشت.

لذا در آغاز طرح اجتماعي شدن و مشاركت اصولي زن در اجتماع، اجراي اين حكم قرار داه شده است.

اگر حقيقتاً بطن و معناي حجاب درك شود، تحولي شگرف در زمينه هاي شناخت عرصه هاي تفكر ايجاد خواهد گشت. و در اين ميان نقش اعتماد آفريني حجاب براي زن و قدرمند نمودن او براي رفع شبهات تاريخي، مشخص خواهد گرديد.

ب) اهداف حجاب بعنوان لباس مشاركت اجتماعي زن مسلمان:

در اين بخش، به چند هدف از اهداف حجاب بصورت خلاصه اشاره مي شود.

1- اصل برابري و مساوات در مشاركت اجتماعي:

تقسيم متعادل امكانات و ايجاد فضاي متوازن براي توسعه و شكوفايي استعدادهاي امت، از اصول اساسي و خدشه ناپذير اهداف الهي است. اين توازن و تعادل در برنامه ريزي جنسيتي، زماني به تحقق خواهد رسيد كه هم مساوات را ميان زن و مرد ( دو جنس متفاوت) و هم بين زنان ( يك جنس) برقرار نمائيم.

-مساوات ميان زنان ( يك جنس):

گسترة امكانات جهت بهره برداري انسان بدون در نظر گرفتن جنسيت- بر اساس اصل مساوات- از اصول اساسي معنويت است. حذف افكار و تلقينات تحميلي كه خلاقيت ها و رشد را تحت الشعاع قرار داده و معادلات منطقي انساني را بسوي تبعيض هاي ناروا مي كشاند، از موارد ضروري است. در محيط سالم فعاليت، مشاركت بايد بر اساس بكارگيري ابزارهاي منطقي انساني باشد. هرگونه اجحاف جلوه گري جنشي يا جسمي، ريا و مكر، در مخدوش نمودن روابط و مناسبات انساني تاثير داشته و حاكميت قانون را با مكر و حيله بسوي حاكميت تبعيض مي كشاند. در سيستم مشاركت اسلامي، افراد نمي توانند هر وسيله و ابزاري را براي بهره بردن از امكانات بيشتر بكار گيرند و در نتيجه موجب محروميت صاحبان حق گردند!!

در ميان تمامي ابزارهاي مشاركت، شايد استفاده از مكر و زيبايي هاي ظاهري و طنازي رفتار، بيشترين تأثير را در خارج كردن مبادلات و ارتباطات انساني از مسير خود داشته است، زيرا فرد طناز سعي دارد از تمامي سرمايه هاي جسمي خود بجاي خلاقيت و سرماية فكري استفاده كرده و از ضعف مردان در برابر قدرت طنازي زنان، بهره گيرد تا امكانات و قدرتها را بسوي خود سرازير نمايد.

در سيستم مشاركت اسلامي، ابزار مشاركت، ابزاري منطقي و عقلايي است هر گونه حركتي كه به خارج شدن سيستم عقلاني از ضوابط خود كمك نمايد، مطرود است و بعنوان شيوه اي براي حاكميت تبعيض بجاي اجراي عدالت، نه طنازيهاي جسمي و رفتاري، لذا تماي افرادي كه از اين حربه براي سست نمودن تفكر و جلب توجه بسوي خود استفاده مي كنند بعنوان استفاده از حركتي جنون آميز- در جهت نفي تفكر صحيح- مطرود خواهند گرديد.

زنان بايد بدانند نظام مشاركت آنان بر اساس رفتار سليم انساني و تعقل و تفكر، طراحي شده است و در اين روش مهمترين محور: در پايداري، حركت و باور، خود زنان هستند. اين روش، زن را انساني جنسي نمي بيند. بلكه انساني متفكر مي داند كه براي اثر بخشيو كارايي خود در جهت رشد بشريت، گام برداشته و لباس مديريت بر پايه مشاركت اسلامي را بر تن كرده است.

اين تفكر، هر زني را براي خارج كردن سيستم، از عدالت بسوي تبعيض، با استفاده از جنسيت بعنوان ابزار كار بكار گيرد، مطرود تلقي نموده و با او مبارزه خواهد كرد. بدين سبب زنان با تحقق هدف لباس اسلامي خود- يعني مشاركت اسلامي – اصل برابري و مساوات زنان را در مشاركت بر اساس ارائه امتيازهاي فكري و خلاقيتي در اجتماع به ثبوت مي رسانند و هر گونه تحريك تعمدي را در محيط اجتماعي به مثابه تلاش براي بازگرداندن سيستم بسوي تبعيض، تلقي مي نمايند.

 

-مساوات ميان زن و مرد ( دو جنس مخالف):

عدالت اسلامي ايجاب مي نمايد كه امكانات براي رشد تمامي افراد بشر، بر اساس استعداد و خلاقيت آنان گسترش يابد و در اختصاص امكانات به افراد، جنسيت بعنوان عامل تعيين كننده مطرح نباشد.

لباس رسمي مشاركت اسلامي، زنان را به سبب حذف جلوه گريهايي كه بعنوان امتيازات كاذب محسوب ميگردد، در يك سطح قدرتي برابر، در مقابل مردان قرار مي دهد و شيوة مشاركت را براساس ارائه امتيازات منطقي بشري، به پيش مي راند.

حذف جلوه گيري رفتاري و جسمي زن از زن شخصيتي همچون كارگزار رسمي ( با لباس رسمي) مي سازد كه اين كارگزار داراي آنچنان توان فكري است كه نيازي به خدشه دار ساختن روابط در سيستم مشاركت ندارد. و در حقيقت حجاب نه تنها به نيرومند كردن نيروي كار زنان پرداخته بلكه به سبب ايجاد فضاي مناسب، به گستردگي مشاركت آنان كمك مي نمايد.

همچنين حجاب نشان ميدهد كه رهبر مشاركت اسلامي، در برنامه ريزي خود بر نيروي انساني و نگاه داشتن اين نيرو در فضاي سالم فعاليتي، تاكيد مي كند و تلاش دارد نه تنها هرگونه تبعيضي را از روابط كار محو سازد، بلكه به توسعه و پايداري ارزشهاي در بهره وري نيروي انساني مدد نمايد.

در حقيقت زن با برخورداري از اين مساوات در مشاركت اسلامي، مسئوليت مضاعفي را بر دوش ميكشد، چرا كه علاوه بر آنكه خود تلاش ميكند، فعاليت مردان را نيز در جهت مثبت تقويت نموده و نيروي آنان را نيز از هرز شدن، دور مي سازد.

2- پي آمد هاي روحي لباس مشاركت اسلامي:

لباس اسلامي مشاركت ( حجاب) از نظر روحي پيامدهاي مثبتي دارد كه به برخي از آنها اشاره مي شود:

مديريت بر خود

زن با تمرين مشاركت در حريم الهي، به تجربه هاي سودمندي دست مي يابد، زيرا در اسن حريم امن، زمينه بروز و شكوفايي توان خود را مي يابد و به سبب در اختيار گرفتن دائمي نفس در جلوگيري از تنوع طلبي و جلوه گري هاي جسمي و رفتاري. ( اين مراقبت براي زن، ملكه مي شود) قدرتي را در حاكميت بر خود مي يابد.

اصل اين مديريت بر خود، اساسي ترين و ريشه اي ترين زمينه ها براي تجلي مديريت بر ديگران است. بررسي توان و سرمايه هاي دروني و جلوگيري از هرز رفتن آنها يا جلوه گري كاذب آنها، همچنين استفاده از سرمايه هاي دروني در مسير منطقي و چارچوب عقلاني و تنظيم رفتار و مناسبات اجتماعي با مردان و زنان بر اساس اصول و معيارهاي ارزش هاي انساني، رفته رفته به زن در اين حريم امن، قدرت و توان مراقبت رفتاري را مي دهد كه اين امر «مديريت بر خود» يا « كنترل رفتاري» خوانده مي شود.

زن مسلمان، انساني معرفي مي شود كه از خود شناخت داشته و با شناخت مناسب از محيط، رفتاري متين و مناسب شأن و منزلت عظيم خود بروز مي دهد، و رفته رفته شيوة مديريت خودگرداني را از سنين كودكي براي اداره نظام بزرگ خانواده و تربيت كودكان، در مهد عطوفت خود مي يابد، زيرا تربيت نيروي انساني در صورتي امكان پذير است كه مديريتي توانمند و خودگران، در رأس اين كانون مقدس به ساماندهي امور بپردازد.

- باز خورد عمل

حجاب، قويترين ابزار محك زدن ميزان مشاركت اجتماعي است، زيرا زن براحتي ميتواند بدون مكر و فريب هاي رفتاري گروه، باز خورد كار و كوشش خود را مستقيماً ببيند و با بررسي و ارزيابي آنها، تجربيات لازم را اخذ نمايد.

ابزار مشاركتي كه در اختيار زن قرار داده شده است، آنچنان قوي است كه ميتواند مصلحت انديشي و رياكاري گروه را كنار زده و زن را بدون ايجاد مبالغه، مستقيماً در ارتباط با مفاهيم مشاركت قرار دهد.

توسعه روانشناختي مشاركتی

مالكيت، نياز طبيعي آدمي است . اين احساس با پرورش دادن و توسعه انسانيت در جامعه، همچون زايش و تربيت نيروي انساني ميتواند در زن رشد نمايد و احساس تعلقي را در پيوند عاطفي ميان زن با كل انسانيت ايجاد كرده و زن را آمادة هرگونه ايثارگري نمايد. اين خصيصة ذاتي هر گاه در مسير پديد آوردن و پرورش دادن عنصري معنوي يا انديشه اي مثبت قرار گيرد، نه تنها تمامي آن خصوصيات را ايجاد خواهد كرد، لكه به سبب پايداري و ثبات هر چه بيشتر معنويت، اين تعلق و احساس مالكيت، به رضاتي از وجود و فعاليت خود منجر مي گردد.

هر گاه آدمي به واسطة پشتيباني از امري در پديد آوردن يا توسعة آن موثر باشد، ديگر حاشيه نشيني را براي تداوم آن تفكر از دسد داده و بعنوان فردي موثر وارد گوره شده و از نظاره گري به عنصر فعال مشاركت تبديل مي گردد. حضور زن در جامعه، مشئوليت مديريت فرهنگي فكري جامعه را بر دوش او مي گذارد، و گويي در وسعتي به پهناي محيط فعاليت، حس مادري و هدايت و پرورش فكري نسبت به تمامي آحاد، بر اساس اصل رحمت وجودي زن شكل گرفته و فعال مي شود. بعبارتي ديگر زن با ملبس شدن به لباس مشاركت اسلامي، مستقيماً پديد آوردن و گسترش تفكر معنوي و اهداف الهي شركت مي نمايد و بعنوان عضوي فعال نسبت به اين حركت، احساس تعلق خاطر نموده و مالكيتي روانشناختي را نسبت به رشد آن پيدا مي كند.

3- احساس هويت و منزلت در مشاركت

ناتواني در كار و فعاليت، عموماً فرضي است نه ماهيتي، زيرا بسياري از افراد امكان و زمينه پرورش استعدادهاي خود را نيافته اند و بسياري از آنها در طول عمر گرانبار خد، به عظمت درون و استعدادهاي خود پي نبرده اند، و يا سيستم و نظامي را نيافته اند كه به توان و ارزشهاي آنها بها بدهد و زمينه شكوفايي آنرا فراهم نمايد.

زنان بر برخورداري از تمامي اين موارد سوء مكرراً و مرتباً از طريق فرهنگ بشري ورد استضعاف قرار گرفته اند، لذا ناتواني در فعاليت را متاسفانه بعنوان امري ماهيتي پذيرفته اند در حالي كه دين الهي اسلام براي از ميان بردن اين زمينه هاي سوء با قرار دادن حكم عظيمي حجاب، به جبران تمامي اين موارد با ويژگيهاي ذيل پرداخته است.

اولاً اسلام، سرمايه و زمينه هاي خلقتي زن را بعنوان عظمت آفرينش ياد كرده است و به سبب توان و ظرفيت فكري و فطري او، اجراي حكم حجاب اسلامي را به او تفويض نموده است و اين تفويض اختيار از سوي قادر سبحان، با آگاهي به ظرفيت و توان عظيم زن صورت گرفته است، نه به خاطر آگاهي بر ضعيفه بودن او حجاب در حقيقت ارائه قالب هاي جديدي از بهره مندي از قدرت است كه به زن ارائه گرديده است.

در ثاني با اجراي حكم حجاب در سن بلوغ و قبول تكليف، زن بايد در چارچوب منظمي از برنامه هاي پرورشي آموزشي قرار گيرد تا ابزارهاي قدرت فكري را هت اجراي صحيحتر حجاب بيابد. چرا كه قبول تكليف، به مفهوم برخورداري از چارچوب فكري اسلام و آموزش احكام الهي مي باشد كه بايد مديريت جامعه اسلامي براي آن برنامه ريزي مشخصي را ارائه نمايد....

 

 

 

شامل ورد 65ص