طرح هادي روستاي دره

مرحله اول : شناخت وضعيت موجود 5

-شناسايي روستا 5

ويژگي هاي جمعيتي 5

مرحله توليد: تحليل و استنتاج 7

پيش بينی جمعيت روستا 7

پيش بيني تعداد فعالان اقتصادي 9

-محدوديت توسعه‌ي كالبدي 9

ارزيابي خدمات و امكانات موجود 10

مرحله‌ي سوم :‌تعيين برنامه ها، طرح ها و پروژه هاي پيشنهادي 10

1-3- ارائه ديدگاه روستاييان شامل 21

1-3-1- معرفي مسائل و مشكلات روستا از نظر ساكنين آن 21

2-1- شناسايي پايه در سطح حوزه نفوذ 25

2-2- شناسايي پايه در سطح روستا 25

2-2-1- بررسي هاي محيطي 25

2-2-1-1-بررسي كليات ويژگي هاي محيطي روستا با استفاده از طرح ها ( نظير توپوگرافي)25

وضعيت زمين شناسي 25

ويژگي هاي اقليمي 27

2-2-1-2-بررسي منابع تامين آب اعم از آب شرب و كشاورزي و ميزان آبدهي و... 28

2-1-1-3- بررسي نظام حركت آب در سطح بافت روستا و نحوه دفع آبهاي سطحي 29

2-2-2- بررسي هاي اجتماعي 29

2-2-2-1- بررسي تحولات جمعيتي روستا در دوره هاي مختلف سرشماري : 29

2-2-2-4- بررسي زمينه ها و نحوه مشاركت اجرايي، فني و اقتصادي روستاييان 36

2-2-3- بررسي هاي اقتصادي 38

2-2-3-1- بررسي وضعيت اقتصادي روستا به تفكيك بخشهاي اقتصادي، شناخت منابع درآمد38

اشتغال و فعاليت 38

2-2-3-2- بررسي و تعيين ارزش اقتصادي زمين و ساختمان در روستا 41

2-2-4-1- شناخت عوامل طبيعي يا مصنوعی مؤثر در شكل گيري و استقرار روستا 41

2-2-4-2- شناخت مراحل گسترش كالبدي روستا جهت گسترش فعلي آن 42

2-2-4-3- بررسي و شناخت كيفيت ابنيه روستا شامل... 42

ابينه مرمتي 43

2-2-4-4- تعيين تعداد واحدهاي مسكوني و ابعاد قطعات مسكوني براساس اطلاعات موجود 44

2-2-4-6- بررسي شبكه معابر روستا شامل سطح بندي معابرو... 45

2-2-4-7- شناخت و تعيين محدوده محلات ومراكز آنها 49

2-2-4-8- بررسي و نحوه توزيع خدمات زير بنايي ( تأسيسات و تجهيزات عمومي) و... 49

2-5 رائه جدول سطح و سرانه كاربريهاي پيشنهادي مبتني بر ضوابط و استانداردهاي مصوب53

2-2- ارزيابي و اولويت بندي خطربروز سوانج طبيعي در روستا و امكان سنجي... 54

2-3- تحليل ويژگي ها و برآوردهاي جمعيتي روستا شامل : 54

2-3-1- تحليل روند تحول جمعيت و ميزان مهاجر فرستي و مهاجر پذيري براساس... 54

2-3-2- ارزيابي پيش بيني طرح فرادست در مورد جمعيت آتي روستا و تعداد شاغلين 55

2-3-3- ارايه و ارزيابي گزينه هاي مختلف برآورد تعداد شاغلين 56

2-3-5- برآورد جمعيت لازم التعليم روستا به تفكيك جنس در مقاطع مختلف تحصيلي 58

2-4- ارزيابي زمينه هاي مشاركت فني، اقتصادي و اجتماعي روستاييان در اجراي طرح هادي58

2-5- تحليل تغيير و تحول منابع درآمدي روستائيان و فعاليتهاي اقتصادي ( كشاورزي و... 59

2-7- ارزيابي ميزان فرسودگي بافت روستا، نوع مصالح، مقامت بنا و مستحد ثات 60

2-8- برآورد نياز به مسكن در روستا براساس نتايج مطالعات مربوط به كيفيت ابنيه و... 60

2-9- ارزيابي كمبودهاي خدماتي موجود سرويس دهنده به روستا 61

2-10-ارزيابي و تحليل مشكلات موجود شبكه معابر و امكان سنجي... 61

1-3- اولويت بندي پروژه هاي پيشنهاد با توجه به نيازهاي اساسي در سطح روستا 67

ارائه طرح هادي 69

2-1- ارائه طرح و گزينه هاي مختلف كاربري اراضي پيشنهادي روستا 69

3-2-2- ضوابط و مقررات مربوط به غسالخانه و گورستان 82

3-2- ضوابط مربوط به نحوه ساخت و ساز در روستا 83

3-3-1- مقررات احداث ساختمان 85

3-4- ضوابط مربوط به نما و سيماي كالبدي روستا و... 85

3-5-4-1- مقررات تفكيك اراضي : 87

3-5-4-3- ضوابط و مقررات در حوزه كاربري آموزشي: 89

3-5-4-4- ضوابط و مقررات در حوزه كاربري بهداشتي – درماني: 90

3-5-4-7- ضوابط و مقررات در حوزه كاربري اراضي زراعي و باغات: 91

3-5-4-9- ضوابط و مقررات مربوط به تاسيسات زيربنايي: 92

3-6- تعيين ضوابط اصلاح معابر روستا 93

3-7-2- حريم راههاي روستايي 94

 

 

مرحله اول : شناخت وضعيت موجود

روستاي دره از توابع شهرستان مهريز به بخشا ميان و دهستان ميان كوه مي باشد كه در 19 كيلومتري شهر مهريز ( مركز شهرستان مهريز) و 49 كيلو متري شهريزد ( مركز استان) واقع شده است اين روستا با مختصات جغرافيايي 53 درجه و 25 دقيقه طول شرقي و 32 درجه و 9 دقيقه عرض شمالي در ارتفاع بيش از 2000 متر از سط آبهاي آزاد ودر بستري كوهستاني استقرار يافته است به لحاظ نسبي از شمال به مهريز از جنوب به روستاي گل افشان گور و منشاد منتهي مي شود

اين روستا از نظر لرزه خيزي نسبت به مناطق ديگر استان در پهنه با خطر پذيري نسبتا بالا قرار دارد و آب اين روستا از قنات و منابع زير زميني تامين مي شود.

بر پايه مطالعه به عمل آمده و به نقل از اهالي روستا اساس و بنيان شكل گيري روستاي دره برمي گردد. دسترسي به مجموعه اي از عوامل طبيعي انسان و اجتماعي نظير:

1- بهره مندي از آب يك رشته قنات

2- وضعيت آب و هوايي مناسب

3- استقرار در حاشيه جاده ارتباطي مهريز – منشاد

4- بهره گيري از گياهان بياباني جهت چراي دامداري و رونق دامداري

اين موارد زمينه و شرايط گسترش و تكوين تدريجي روستا را فراهم آورده است. وجه؟؟ روستاي دره به علت موفقيت جغرافيايي و قرار گرفتن بين دو كوه بوده است

-شناسايي روستا

ويژگي هاي جمعيتي:

نتايج حاصل از مقايسه چهار دوره سرشماري عمومي نشان مي دهد كه جمعيت روستاي سورك در سال 1355، معادل 83 نفر اعلام و با نرخ رشد 5 درصد به 115 نفر در سال 1365 رسيده است، و با نرخ رشد 12 درصد درسال 1375 تعداد جمعيت روستا به 350 نفر افزايش يافته است. اما در طي سالهاي 1385 –1375 جمعيت روستا بانرخ 35/1- تعداد جمعيت 289 نفر كاهش يافته است

جدول شماره (1) : تحولات جمعيت روستاي سورك در سالهاي مختلف

سال	تعداد جمعيت	خانوار	بعد خانوار	نرخ رشد	نرخ رشد
1355	83	18	61/4	2/5	97/4
1365	115	23	5	61/11
1375	350	83	21/4	35/1-
1385	389	100	09/3

 

مأخذ: سرشماري عمومي نفوس و مسكن و آمار خانه بهداشت روستا درسال 1385 و محاسبات مشاور

از كل جمعيت 350 نفري روستا در سال 1375، 46 نفر(99/12 درصد) در گروه سني 14-0 سال، 47 نفر (77/69درصد) در گروه سني 64-15 سال و 61 نفر (24/17 درصد) در گروه سني بالاي 65 سال قرار دارند.

داده هاي سال 1385 حكايت از كاهش 66/17 درصدي گروه سني 14-0 ساله روستا در اين روستا و افزايش 03/17 درصدي گروه سني 64/15 ساله نسبت به سال 1375 دارد مقايسه ساختمان سني در دو سال مذكور مبين تغيير سات سني روستا ست.

در سال 1375، 339 نفر جمعيت 6 ساله و بيشتر باسواد بوده اند و در اين سال درصد جمعيت 6 ساله و بيشتر به كل جمعيت 46/97 و درصد جمعيت باسواد به كل جمعيت 76/95 درصد و درصد جمعيت باسواد به 6 ساله و بيشتر 26/98 درصد بوده است.

نيروي انساني به عنوان يكي از عوال اصلي توليد نقش بسزايي در فرآيند توليد دارد. پديد آورنده اصلي ثروت و محرك مستقيم اقتصاد، نيروي كار و جمعيت فعال هر جامعه خواهد بود و سطح ميزان توليد هر مجتمع به دانش و آگاهي فني و ظرفيت توليد جمعيت فعال آن بستگي دارد. به عبارت ديگر توسعه اقتصادي در كنار عامل سرمايه و تكنولوژي به منابع انساني كارآمد و متخصص نياز دارد. ميزان و درجه توانايي جمعيت فعال درجه رشد و پيشرفت اقتصادي جامعه را تعيين مي كند. آنچه قابل توجه است كاهش درصد جمعيت فعال در مناطق روستايي كشور است، كه نتيجه مستقيم مهاجرت افراد فعال به مناطق شهري است. از سوي ديگر افزايش جمعيت در اين مناطق و عدم سرمايه گذاري درراستاي ايجاد شغل در مناطق روستايي فقدان صنايع مربوط و كمبود زمين و آب و به بيان ديگر محدوديت هاي كشاورزي و دامداري و امور وابسته باعث شده تا درصد جمعيت فعال اين منطقه با كاهش مواجه گردد. بديهي است اگر چاره اي انديشيده نشود اين روند با توجه به مهاجرت هاي روستاي و مشكل بيكاري و عدم سرمايه گذاري در روستا همچنان مانند گذشته ادامه خواهد داشت

هم اكنون در روستاي دره 73 هكتار اراضي زراعي و باغات مورد بهره برداري مي باشد عمده ترين محصولات كشاورزي و باغي شامل گردو- بادام- توت درختي – آلوچه- زردآلو- گندم- جو- توت گذشته از كشاورزي 5700 راس گوسفند و بز نيز در اين روستا پرورش داده مي شود119 نفر از اهالي در كارهاي كشاورزي و دامداري 26 نفر در امور خدماتي و قريب 10 نفر در صنعت قالي بافي مشغول به كار مي باشند در گذشته 80 دار قالي در اين روستا داير بوده اما با كسادي بازار و عدم صرفه اقتصادي تعداد آن كاهش يافته است.

مرحله توليد: تحليل و استنتاج

پيش بينی جمعيت روستا:

همانطور كه در جدول شماره (2) مشاهده مي شود رشد جمعيت روستا تا سال 1375 روند صعودي داشته است بطوريكه متوسط نرخ رشد ساليانه جمعيت روستا در دوره 1355 تا 1385 برابر 97/4 درصد بوده است اما در طي دوره 1365 تا 1375 ميزان رشد جمعيت روستا نسبت به دوره هاي ديگر كمتر و منفي بوده است.

اگر جمعيت روستا در دهه آينده با نرخ 30 سال گذشته رشد كند در آن صورت جمعيت روستا در سال 1395 به 502 نفر خواهد رسيد اما همانطور كه ملاحظه مي شود رشد جمعيت روستا در دهه اخير منفي بوده است.

با اميد به اينكه با تهيه و اجراي طرح هادي و بهره برداري كامل از توانهاي بالقوه و بالفعل روستا و اجراي طرحهاي اشتغال زا وك استه شدن از نرخ مهاجرت ها در اين روستا شرايط بهتري جهت زندگي فراهم آيد در صورت تحقق چين امري پيش بيني مي شود در دهه آينده جمعيت روستا با نرخ دو درصد رشد كند .

با اين فرض جمعيت روستا در سال 1395 براساس فرمول پيش بيني جمعيت محاسبه، در آن صورت تعداد جمعيت و تعداد خانوارهاي آن به 120 خانوار افزايش خواهد يافت بدين ترتيب در افق طرح تعداد 88 نفر و 20 خانوار بر جمعيت اين روستا افزوده خواهد شد.

 

جدول شماره (2) گزينه هاي مؤثر در پيش بيني جمعيت روستا تا افق 1395

مراحل محاسباتي	پيش فرضهاي در نظر گرفته شده	جمعيت پيش بيني شده تا سال افق طرح 1395
روند گذشته	نرخ رشد دوره 75-55(97/4)درصد)	645=10(0763/0)+1)309
	نرخ رشد دوره 85-75(72/4درصد)	278=10(01035-)+1)309
ميانگين گزينه هاي مربوط به روستا در دوره هاي گذشته	نرخ رشد دوره 85-55(97/4درصد)	502=10(0497/0)+1)309
گزينه منتخب مشاور	نرخ رشد (2 درصد)	377=10(02/0+1)309

 

پيش بيني تعداد فعالان اقتصادي

طبق بررسي هاي انجام شده تعداد جمعيت 10 ساله و بيشتر روستاي سورك در سال 1375 ، 289 نفر بوده كه از اين تعداد 108 نفر شاغل بودهاند. نرخ عمومي اشتغال در روستا 5/30 و نرخ واقعي آن 3/37 درصد محاسبه گرديده است. تعداد شاغلين در بخش هاي كشاورزي، صنعت و خدمات به ترتيب برابر با 19، 79 و 10 برآورد شده است.

چنانچه نرخ دو درصد بكار برده شده در پيش بيني جمعيت را مبناي پيش بيني جمعيت 10 ساله و بيشتر، جمعيت فعال و شاغل روستا تا سال 1395 قرار دهيم جمعيت 10 ساله و بيشتر روستا تا سال 1395 به 352 نفر و تعداد جمعيت شاغل روستا برابر با 132 نفر مي شود كه ضرورت دارد براي اين تعداد نيرو برنامه ريزي اشتغال صورت گيرد.با توجه به توانمندي هاي اقتصادي روستا در بخش هاي قابل توسعه آن، سرمايه گذاري در بخش هاي كشاورزي، صنعت، منابع طبيعي و گردشگري به عنوان يك سياست راهبردي مثمرثمر خواهد بود.

-محدوديت توسعه‌ي كالبدي:

بر پايه مشاهدات ميداني به عمل آ,ده و با درنظر گرفتن عامل توپوگرافي و شيب منطقه مي توان گفت كه اين روستا از طرف جنوب، امكان گسترش را دارد از سمت شمال به زمينهاي كشاورزي منتهي مي شود كه حفظ كاربري زمينهاي كشاورزي در اين طرح از الويت خاصي برخوردار است.

همچنين مي توان از ابنيه مخروبه فعلي جهت توسعه فيزيكي آتي استفاده كرد. بعلاوه تفكيك قطعات بزرگ به واحدهاي كوچكتر مي تواند در توسعه كالبدي روستا مؤثر باشد. در ارتباط با اولويت بندي جهات توسعه تا سال افق طرح مي توان در اولويت اول بهره گيري از ابنيه مخروبه و داخل بافت روستا، سپس اراضي حاشيه اي قسمتي جنوب بهره گرفت

ارزيابي خدمات و امكانات موجود :

طبق مصوبه شوراي عالي معماري و شهر سازي روستاي دره با جمعيت 309 نفري خود مي بايستي برخوردا از امكانات و خدماتي نظير خدمات آموزشي (دبستان) خدمات بهداشتي و درماني (خانه بهداشت) تأسيسات و تجهيزات روستايي ( دفتر پست و مخابرات، جايگاه توزيع سوخت)، حمل و نقل ( دفتر حمل و نقل كالا و مسافر)، فرهنگي ( كانون فرهنگي)، اداري ( دهياري وشوراي اسلامي)، انتظامي و زمين ورزشي درون روستا باشد.

مطالعات و مشاهدات ميداني در روستا منتج به اين نتيجه شد كه روستاي دره فاقد خدماتي نظير كانون فرهنگي – تفريحي، دفتر حمل و نقل و توزين كالا و مسافر، اداري، انتظامي، خانه ترويج، بوستان، فضاي بازي كودكان و مجتمع كارگاهي در درون خود مي باشد كه در طرح پيشنهادي نسبت به جانمايي خدمات مذكور اقدام شده است.

مرحله‌ي سوم :‌تعيي برنامه ها، طرح ها و پروژه هاي پيشنهادي :

برنامه ها، طرح ها و پروژه هاي پيشنهادي روستاي دره با توجه به امكانات موجود، كمبودها و پتانسيل ها خاص جمعيتي،‌اقتصادي، محيطي، … تدوين شده و اميد است كه در طول اجراي طرح براورد گردد. طرح ها و پروژه هاي پيشنهادي با توجه به محدوديت ها و امكانات مالي، طول اجرا، خصوصيات اقليمي و شرايط اقليمي به دو دوره‌ي كوتاه مدت
( پنج ساله) تقسيم بندي شده است كه درجدول مربوطه در ذيل آورده شده است.

مجموعه برنامه ها و پروژه هاي مورد نياز درسطح روستا در ابعاد مختلف مكاني- فضايي، به شرح جدول زير خلاصه مي گردد:

 

جدول شماره (3) : برنامه ها و پروژه هاي مورد نياز درسطح روستا در ابعاد مختلف مكاني- فضايي

برنامه	رديف	جزئيات اجرايي
كالبدي	1	تعريض و اصلاح و پوشش معابر روستا
	2)	تعريض و ايجاد ميدان در كنار قلعه تاريخي روستا
	3)	تسطيح، تفكيك، تملك و حصار كشي اراضي منظور شده جهت ايجاد كاربريها مسكوني و ساير كاربريهاي پيشنهادي
	4)	بهسازي باف كالبدي روستا
	5)	مقاوم سازي بناها
اجتماعي- فرهنگي	1)	ديار نمودن كلاسهاي آموزش مهارتي
	2)	احياء سنت تعاون و همياري با اجراي برنامه هاي فرهنگي جهت جلب مشاركت مردمي در فرايند اجراي پروژه هاي طرح هاي توسعه
	3)	اجراي پروژه هاي فرهنگي، همچون تسريع در ساخت كانون فرهنگي- تفريحي، بوستان و فضاي بازي كودكان
اقتصادي	1)	ايجاد مجتمع كارگاهي صنايع دستي، دامي و زراعي
	2)	توسع و تجهيز زير ساختهاي گردشگري باعنايت به قابليتهاي ميراث فرهنگي و اكو توريستي روستا و منطقه
	3)	ايجاد توسعه و تجهيز ساختها و زيرساختهاي خدماتي با هدف تقويت نهادهاي توليدي
بهداشتي، زيست محيطي	1)	تكميل شبكه فاضلاب روستا
	2)	الف- اجراي تدريجي الگوي جديد واحدهاي مسكوني روستايي ب- خروج تدريجي دام ( در الگوي تجاري) از داخل بافت به دامداري هاي متمركز مستقر در خارج از روستا
	3)	جمع آوري منظم هفتگي( حداقل هفته اي دوبار)و دفن منظم زباله در مكان تعيين شده جهت دفن زباله
	4)	اجراي عمليات زه كشي در جنوب و جنوبغربي روستا با هدف افت سطح آب زيرزميني و كاهش رطوبت سطح زمين در بخش مسكوني روستا
	5)	1) ايجاد گورستان مكانيابي شده در خارج از روستا 2) در صوت عدم تحقق پيشنهاد نخست و حفظ و ضعيت موجود با طرح كنترل فيزيكي قبرستان، ايجاد فيلتر سبز در اطراف قبرستان با تقويت پوشش گياهي
	6)	تجهيز و توسعه شبكه گاز روستا به جهت جلوگيري از تعرض به مراتع و منابع طبيعي
آب آشاميدني		توسعه و بازسازي شبكه و تأسيسات آب آشاميدني براي سالهاي آتي

 

 

جدول شماره (4) : الويت بندي برنامه هاي و پروژه هاي پيشنهادي

برنامه	ضرورت تامين پروژه درطرح هادي با توجه به بررسي هاي كارشناسي	الويت بندي
		پنج سال اول	پنج سال دوم
آموزشي	-	-	-
بهداشتي –درمان	-	-	-
فرهنگي، مذهبي، ورزشي و گردشگري	-كانون فرهنگي- تفريحي -ايجاد امكانات ورزشي براي روستا -بوستان و فضاي بازي كودكان - فراهم آوردن امكانات اقامتي جهت گردشگران	* * * * *	*
زير ساخت ها	-توسعه و بازسازي شبكه و تأسيسات آب آشاميدني براي سالهاي آتي - فراهم آوردن امكان آنتن دهي موبايل در روستا		* *
معابر و ارتباطات	-احداث مركز حمل و توزين كالا و مسافر با همكاري بخش خصوصي -اصلاح و تعريض معابر	* *
توليدي	- مجتمع كارگاهي از نوع صنايع گروه الف در داخل بافت روستا	-	*
توسعه اقتصادي	-تقويت و توسعه گردشگري (محل اقامت جهت گردشگران) -تقويت و توسعه دامداران -ايجاد صنايع مرتبط با پتانسيل هاي منطقه جهت ايجاد اشتغال و درآمد	* *	* * *
زيست محيطي	-احداث مجتمع دامداري و انتقال دامداري هاي غير خانگي به محل پيشنهادي -جمع آوري و دفن زباله در محل پيشنهادي -تكميل شبكه فاضلاب روستا	* *	* *

 

 

 

شامل ورد 103ص