فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه...................................................................................................................

فصل اول 1- طرح تحقيق

1-1- بيان مسئله ....................................................................................................

1-2- اهميت موضوع تحقيق .....................................................................................

1-3- هدف هاي تحقيق ............................................................................................

1-3-1- اهداف كلي .................................................................................................

1-3-2- اهداف تحقيقي .............................................................................................

1-4- پرسش‌هاي اصلي تحقيق ...................................................................................

1-5- پيش فرض ها و فرضيه‌هاي اصلي تحقيق .............................................................

1-6- پيشينه تحقيق .................................................................................................

1-6-1- سوابق پژوهشي ..........................................................................................

1-7- قلمرو تحقيق ..................................................................................................

1-7-1- قلمرو مكاني ...............................................................................................

1-7-2- قلمرو زماني ..............................................................................................

1-8- روش تحقيق ..................................................................................................

1-8-1- معرفي روش تحقيق .....................................................................................

1-8-2- جامعه آماري ..............................................................................................

1-8-3- روش نمونه‌گيري ........................................................................................

1-8-4- شيوه گردآوري اطلاعات ...............................................................................

1-8-5- ابزار گردآوري اطلاعات ...............................................................................

1-8-6- شيوه‌هاي تجزيه و تحليل يافته‌ها.......................................................................

1-9- محدوديت‌هاي پژوهشي ....................................................................................

فصل دوم

چارچوب نظري پژوهش .........................................................................................

مهاجرت ..............................................................................................................

مهاجرت هاي روستايي و پيامدهاي آن .........................................................................

ديدگاه‌هاي عمده مهاجرتي .........................................................................................

1- ديدگاه اقتصادي .................................................................................................

2- ديدگاه اجتماعي ..................................................................................................

3- ديدگاه سياسي ....................................................................................................

4- ديدگاه سيستمي ..................................................................................................

نظريه‌هاي مهاجرتي ...............................................................................................

نظريه روانشناسي ..................................................................................................

نظريه لاري ماستاد.................................................................................................

نظريه اورت. س. لي................................................................................................

نظريه زيف يا جاذبه‌هاي مهاجرتي .............................................................................

نظريه آرتو- لوئيس .................................................................................................

نظريه تو دارو .......................................................................................................

نظريه بايري .........................................................................................................

نگرش‌هاي جهاني به تعاريف و مفاهيم شناخت شهر از روستا ...........................................

ويژگيهاي روستايي در برابر ويژگيهاي شهري ..............................................................

شهر و مهاجرتهاي روستايي .....................................................................................

تغييراتي كه در وضعيت اجتماعي، اقتصادي و سياسي مهاجران و جامعه بوجود

مي آيد .................................................................................................................

عدم توسعه كشاورزي و مهاجرتهاي روستايي ...............................................................

اكوسيستم شهري و اكولوژي فقر شهري .......................................................................

نظريه هاي موجود در زمينه شهر گرايي در كشورهاي جهان سوم ......................................

علل مهاجرتهاي روستايي به شهر ..............................................................................

شهرنشيني و تغييرات فرهنگي ...................................................................................

نظريه پيتر ماركوز در برابر نظريه‌ دوگانگي شهر ........................................................

نظريه‌هاي سنتي و تفاوتهاي بين جامعه روستاي و شهري .................................................

اكولوژي اجتماعي شهرها- جغرافيايي اجتماعي شهرها ....................................................

مفاهيم و ارزشهاي اكولوژي شهري ............................................................................

جمعيت ................................................................................................................

محيط ..................................................................................................................

جدايي گزيني اكولوژيكي ..........................................................................................

عوامل محيطي .......................................................................................................

عوامل انساني ........................................................................................................

فصل سوم

نظريات اكولوژيكي جرائم شهري ...............................................................................

خشونت هاي شهري ...............................................................................................

مطالعه خشونت‌هاي شهري از ديد اكولوژيت‌ها ...............................................................

اكولوژي اجتماعي خشونت هاي شهري ........................................................................

تحول شتابان جمعيت شهرها .....................................................................................

مقايسه شهر و روستا از ديدگاه آسيب‌شناسي ..................................................................

كودكان خياباني .....................................................................................................

تخصيص بودجه براي آنان .......................................................................................

مشكلات جمع‌‌آوري كودكان خياباني ............................................................................

مشخصات كودكان خياباني .......................................................................................

عوامل مؤثر در گسترش پديده.....................................................................................

بررسي وضعيت كودكان خياباني................................................................................

مجرميت و بزهكاري ..............................................................................................

ويژگيهاي جمعي ....................................................................................................

جوانان بزهكار ......................................................................................................

عوامل بزهكاري كودكان و نوجوانان ...........................................................................

اثر فقر در كجرويها ................................................................................................

تأثير مسكن در بزهكاري نوجوانان .............................................................................

ساكنان منزل .........................................................................................................

وضع ظاهري منزل ................................................................................................

ارزش مسكن .........................................................................................................

طبع مسكن ............................................................................................................

تحقيقات در شيكاگو..................................................................................................

منطقه مسكوني و نوع مسكن .....................................................................................

همسايگان و نقش جرم زائي آنان ................................................................................

بزهكاري گروهي و ارتكاب جرم سازمان يافته ..............................................................

تبهكاري گروهي در تهران ........................................................................................

وضعيت جرم و جنايت در كشور ...............................................................................

جرم و جنايت در شهر تهران ....................................................................................

گفتگوي اجتماعي با دكتر كيانوش‌ هاشميان ....................................................................

انواع جرم.............................................................................................................

جرم و بزه (تعاريف، مفاهيم، ديدگاهها) ........................................................................

تعريف جرم از منظر جامعه شناسي ............................................................................

انواع بزه بهمراه نمودارها ........................................................................................

مجرمين اتفاقي و حرفه‌اي .........................................................................................

تبيين انحراف و نظريات مختلف دربارة آن ...................................................................

تئوري زيست شناختي انحراف ..................................................................................

1- تئوري لوبروزو ................................................................................................

2- تئوري دي توليو ................................................................................................

3- به كين برگ .....................................................................................................

تعارض بين سه لايه شخصيت ...................................................................................

هاني ايزنگ .........................................................................................................

تبيين‌هاي جامعه شناختي ..........................................................................................

رفتارهاي انحرافي از ديد مرتن ..................................................................................

ادوين ساترلند ........................................................................................................

نظريه معاشرتهاي ترجيحي ساترلند ............................................................................

نظريه پيوند افتراقي ساترلند .....................................................................................

نظريه انتقال فرهنگي شاد و وملكي (نظريه مكتب شيكاگو) ................................................

فصل چهارم

سياستهاي مهاجرتي و برنامه‌ريزي شهري ...................................................................

آينده‌نگري شهرنشيني و مهاجرت ...............................................................................

پيشگيري جرائم و شهرنشيني ....................................................................................

پيشگيري از جرم ...................................................................................................

اهميت شهرنشيني در ارتكاب جرم ..............................................................................

مبارزه با بزهكاري ................................................................................................

سياست پيشگيري ............................................................................................................

پيشگيري موضعي ..................................................................................................

پيشگيري اجتماعي .................................................................................................

پيشگيري هماهنگ .................................................................................................

نقش مأمورين انتظامي در پيشگيري از جرائم ................................................................

راهكارهايي براي پيشگيري ......................................................................................

رهنمودهاي سازمان ملل متحد براي پيشگيري از بزهكاري نوجوانان ..................................

معيارهاي يك جامعه سالم .........................................................................................

شناسنامه تهران .....................................................................................................

شهر تهران ...........................................................................................................

تاريخچه و تحولات شهرنشيني در تهران .....................................................................

تهران بزرگ ........................................................................................................

وضعيت آب و هوا ..................................................................................................

مشخصات جمعيت تهران .........................................................................................

جغرافياي انساني ....................................................................................................

سواد تهراني‌ها .......................................................................................................

اقتصاد تهران ........................................................................................................

فصل پنجم

تجزيه و تحليل موضوع ...........................................................................................

فصل ششم

جمعبندي، نتيجه گيري و ارائه پيشنهاد .........................................................................

 

 

 

 

 

 

 

طرح تحقيق

بيان مسئله

مهاجرت و تغييرات سکونتي بهمراه کاهش جمعيت در مبدأ و افزايش آن در مقصد است که همراه آن تعييرات اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي در ابعاد مختلف شکل مي گيرد.

اين تحقيق بر آن است تا بررسي نمايد مهاجران و عوامل گرايش آنان به نوعي از فعاليت و اعمالي که در اجتماع عرف نبوده و به طرقي ناهنجاري بوجود مي آورد ، عواملي که براثر تغييرات جغرافيايي محل زندگي تغييرات اجتماعي را در شهر تهران بوجود آورده اين جمعيت از گوشه و کنار کشور در شهر تهران متمرگز شده تنوع جمعيتي را بوجود مي آورند . جمعيتي که بنا به دلايلي خانه و کاشانه خود را در زادگاه بومي و کوچک خود رها کرده و با انگيزه و اهداف خاص و يا در اثر ناملايمات اقتصادي و اجتماعي با گرايش به انحرافات اجتماعي در کلان شهر تهران سکني گزيده اند.

چگونگي گسترش و تمايلات فردي و اجتماعي مهاجران در انتخاب جغرافياي سکونت و ارتباط اجتماعي و يا تصادفي آنان به انحرافات در محل سکونت و پراکندگي جرم هاي غالب در شهر تهران از عمده اهداف تحقيق بوده و سعي دارد تا بررسي کند چه درصدي از زندانيان در شهر تهران مهاجران روستايي هستند و مکان يابي آنان را با جرم و انواع آن بسنجد.

يکي از جنبه هاي مورد بررسي در خصوص مهاجرت ، بررسي چگونگي کشيده شدن مهاجرين به سوي نوعي از فعاليتها و اعمالي است که از نظر اجتماعي ، به دلايل مختلف و از نظر مقررات ، انحراف اجتماعي تلقي مي شود. يکي از حوزه هاي تحقيق در مورد انحرافات اجتماعي ، بررسي توزيع جغرافيايي انحرافات اجتماعي است ، در اين بررسي يکي از جنبه هاي مطالعه بررسي مبدأ مهاجرين و تمايل آنها به نوعي از انحرافات اجتماعي است که مي تواند ريشه در شرايط زيست محيطي ويژگيهاي اجتماعي اقتصادي داشته باشد.

اين بررسي جغرافياي انحرافات اجتماعي را نشان مي دهد به عبارت ديگر بررسي مي شود مهاجراني که از نقاط مختلف کشور به سمت تهران مي آيند آيا به سمت نوع خاصي از انحرافات کشيده مي شوند؟ يعني آيا جرم بهمراه مهاجر (روستايي) به تهران مي آيد. مي خواهيم بدانيم مهاجرين (روستايي) در بين منحرفين اجتماعي چه جايگاهي را به خود اختصاص مي دهند و نيز توزيع جغرافيايي انحرافات مختلف اجتماعي را در جامعه مهاجرين روستايي کلانشهر تهران بررسي نمائيم. در اين تحقيق مهاجريني مورد نظر قرار مي گيرند که به نوعي مرتکب جرم شده اند و در زمان بررسي در زندانهاي شهر تهران دوره محکوميت خود را مي گذرانند ، نهايتاً سعي بر آن است تا محل هاي جرم خيز در تهران مشخص شود و ارتباط آن با مهاجرين و زادگاه آنان تعيين گردد. طبقه بندي جرم بر اساس مبدأ مهاجرت صورت پذيرد و ارتباط نوع جرم و مبدأ مهاجرت بررسي شود تا پراکندگي جغرافيايي جرم بر اين اساس در شهر تهران ترسيم گردد.

1-1- اهميت موضوع تحقيق:

در کاهش ميزان جرائم و در تعديل انحرافات اجتماعي در سطح شهر به منظور کنترل اجتماعي و حفظ و حراست جوامع شهر ي در مقابل انواع مهاجرتهاي کنترل نشده و شناخت پراکندگي جرم با توجه ويژگيهاي اجتماعي و روش هاي سکونت گزيني و گسترش مجرمين و منحرفين اجتماعي در سطح شهر از جمله کمک هاي شايان در شناخت جغرافيايي شهر است که در آن ديدگاه هاي جرم خيز و جرم زا بودن منطقه مورد توجه قرار مي گيرد. –آگاهي از توزيع جغرافيايي جرم و شناخت ويژگيهاي زيست اجتماعي و اقتصادي در کنترل شهر چه از ديدگاه مديريت شهري و چه از ديدگاه مديريت انتظامي شهر مفيد بوده و تاثيرات بسزايي دارد چرا که اهميت هر موضوع در کاربردهايي است که از نتيجه متصور مي شوند.

بنابراين از نتيجه اين تحقيق موارد زير قابل دسترسي است:

1- شناخته شدن مکانهاي مهاجر فرست، و استفاده از آن در برنامه ريزي کلان کشور و کلانشهر ها.

2- مشخص شدن شرايط محيطي که نوع خاصي از جرائم را سبب مي شود و استفاده از آن در برنامه ريزي کلان کشور.

3- مشخص شدن پراکندگي وقوع جرم هاي دسته بندي شده مهاجرين در تهران و کمک به مديران شهري.

1-2- اهداف تحقيق:

هدف هاي کلي و جزئي تحقيق چند منظوره بوده و موارد زير را در بر مي گيرد:

آشنايي با مشکلات شهر تهران در جهت برنامه ريزي و ساخت شهر متناسب با استانداردهاي بين المللي و رعايت اصول اجتماعي در حفظ و کنترل شهر و حفاظت و حراست آن که در آن ديدگاه مهاجرت و اصول و عقايد هجرت هدفها و انگيزه هاي انحرافات اجتماعي و چگونگي شناخت و تعيين راه حل ها در بعد اجتماعي که شناخت جغرافيايي جرم در شهر تهران را در بر مي گيرد و با اين شناخت اميد آن مي رود که مسئولين و سياستگذاران جامعه در پيشگيري جرم و رابطه آن با مهاجرت به کلانشهر تهران و برنامه ريزي اصولي براي کنترل جامعه اقدام نمايند.

در اين تحقيق شناخت موقعيت جغرافيايي شهر و تأثير آن بر انحرافات اجتماعي مورد توجه قرار مي گيرد و مي کوشد تا علل ارتکاب جرم را از ديدگاه جغرافيايي سکونت بررسي کند.

الف- اهداف کلي

1- انجام تحقيق دانشگاهي ، ضمن اينکه يکي از مهمترين و حاد ترين مشکلات کلانشهرها را در جهت کاهش آن بررسي مي کند.

2- آشنايي با قسمتي از مشکلات شهر بزرگ تهران در زمينه مهاجرت پذيري و بررسي مشکلاتي که از نظر برنامه ريزي بر کلانشهر تهران حاکم شده است.

3- با انجام اين تحقيق اميد آن است که سياستگذاران در پيشگيري جرم و رابطه آن با مهاجرت ها به کلانشهر ها و کنترل اينگونه مهاجرتها در برنامه ريزي ها اقدام نمايند.

اهداف تحقيق

1- شناخت شرايط و موقعيت جغرافيايي حاکم بر انحرافات اجتماعي

2- اين تحقيق مي کوشد تا تحليل فضايي از مهاجرتهاي روستايي و علل مجرم شدن اينگونه افراد ارائه دهد.

3- شناسايي توزيع جغرافيايي مجرمين مهاجر روستايي بر حسب نوع جرم در سطح کلانشهر تهران.

1-3- سئوالات اصلي تحقيق:

1- چه درصدي از مجرمين ، مهاجرين روستايي هستند؟

2- ناهنجاريهاي روستائيان مهاجر در جامعه شهري چيست؟

3- تمايز جغرافيايي جرم و ارتباط آن با مهاجرت چگونه است؟

4- آيا بين نوع جرم و مبدأ مهاجرين روستايي ارتباطي وجود دارد؟

5- آيا جرم با مهاجر به تهران مي آيد يا مهاجرين پس از مهاجرت منحرف شده اند؟ و در واقع بستر جرم براي مهاجر تهران است يا خير؟

6- توزيع جغرافيايي جرم و انحرافات اجتماعي در کلانشهر تهران چگونه است؟

7- سکونت مجرمين بر حسب نوع جرم در شهر تهران چگونه است؟

1-4- پيش فرض ها و فرضيه هاي اصلي تحقيق:

1- بين مجرم بودن مهاجرين و روستايي بودنشان رابطه است.

2- بين شرايط زيست اجتماعي مبدأ مهاجرين و نوع انحراف اجتماعي رابطه وجود دارد.

3- بين نوع جرم و محل اسکان مهاجرين روستايي در شهر تهران رابطه وجود دارد.

قسمتهاي باقيمانده از فصل اول:

1-5- پيشينه تحقيق

1-6- قلمرو تحقيق

1-7- مراحل انجام کار و روش تحقيق

1-8-1- معرفي روش انجام تحقيق بکار گرفته شده

1-8-2- جامعه آماري

1-8-3- روش نمونه گيري

1-8-4- شيوه گردآوري اطلاعات

1-8-5- ابزار گردآوري اطلاعات

1-8-6- شيوه هاي تجزيه و تحليل داده ها

1-9- محدوديت هاي پژوهش

 

آدميان، خاصه در سدة کنوني، کمتر در زادگاه خود براي هميشه استقرار مي يابند استعدادهاي گوناگون، موقعيت هاي مناسب، ميل به زندگي بهتر و آميزش با مرام برتر، تحصيلات بيشتر ، ازدواج ، کار و کسب ثروت ، محيط مناسب و مساعد براي درمان و گذراندن دوران نقاهت ، ناسازگاري منازعات ، قحطي ، شورش ، جنگ ، فرار از انتقام ، فرار از بدنامي و مسائل ديگر موجب مي شوند که انساني زادگاه خود را موقتاً يا براي هميشه ترک گويد و به شهر يا به استان ديگر رو آورد و يا آنکه از ميهن خويش به کشوري بيگانه موقتاً کوچ کند و يا آنکه ترک تابعيت گويد.

بررسي علل مهاجرت مورد توجه جامعه شناسان است. علت مهاجرت هر چه باشد ، محققان جامعه شناسي جنائي کوشيده اند تا صرفاً تأثير درون کوچي (1) و برون کوچي (2) را در تقليل يا افزايش تبهکاري خاستگاه و مقصد جديد بررسي نمايند. ما دو نمونه از اين بررسيها ، يکي از اروپا و ديگري از امريکا را در اينجا نقل مي کنيم. از روش کار ما پيداست که در اروپا به بررسيهاي پرفسور لئوته نظر داريم و در امريکا به ساترلند.

آقاي پرفسور لئوته تحت عنوان «جنبش هاي جمعيت و جلاي از وطن» (31) مي نويسد: بعضي افراد ، اگر در زادگاه و محيط سنتي خويش پا برجا مي ماندند در برابر وسوسه هاي جرم انگيز بهتر مي توانستند مقاومت ورزند و حال آنکه با جلاي از وطن در برابر اين گونه تحريکات شيطاني از پا در مي آيند و تسليم مي شوند. اين گونه اشخاص در ميهن خويش نتوانسته بودند خود را با مقرراتي که از دوران کودکي بر آنها حکومت داشت سازگار نمايند و اين امر آنان را ناگزير به جلاي از وطن نمود چگونه در دنياي نوين با مقرراتي کاملا بيگانه سازگار مي شوند؟

در پايان سدة نوزدهم ، طبق نوشته ژولي محرز گرديد که «از هر 100000 نفر که زادگاه خود را ترک نگفته اند 8 تن از آن ميان به سال 1877 در ديوان جنائي محاکمه شدند؛ از هر 100000 نفري که در استان ديگري بغير از زادگاه خود به سر برده اند پاي 29 نفر به ديوان جنائي کشانده شد؛ و از هر 100000 بيگانه اي که در سرزمين فرانسه مقيم گرديدند 41 تن از آن ميان به ديوان جنائي اعزام شده اند.» و همو اضافه مي کند: « 8 و 29 و 41 سه عددي که نمايشگر شدت تاثير مراحل سه گانه: بومي بودن – جابه جائي از زادگاه خود به شهر ديگر در داخل کشور – و ترک زادگاه و کانون ارثي و به کشور ديگر روآوردن است.»(4)

يک سده پس از آن نيز ، بنا به گفته پرفسور لئوته ، وضع بدان منوال است که بود. بعضي از مهاجرتهاي اهالي يک کشور در داخل همان کشور و جلاي وطن به خارج از کشور نسبت محکوميت را بالا مي برد.

الف- جا به جا شدن اهالي يک کشور در داخل همان کشور (درون کوچي)

مشکلات سازگاري تازه واردان در محل جديد موجب افزايش تبهکاري آنها مي شود. تزلزل و آسيب پذيري به کساني که از زادگاه خود عزيمت مي کنند محدود نمي شود. تبهکاري کساني که در محل باقي مانده اند با عزيمت عده اي جوان و فعال افزايش مي يابد.

اولا- تبهکاري در محل ورود- اشخاصي که به محل جديد وارد مي شوند نمي توانند خود را با محيط جديد وفق دهند ناگزير متحمل ناملايمات و تاثير جرمزائي جلاي از وطن مي گردند.

(الف)- در پايان سدة نوزدهم ، مکتب فرانسوي محيط اجتماعي اين مسئله را با تشخيص بين سه تظاهر اصلي پديدة آن عصر مورد بررسي قرار داد. تحرک فصلي، با دامنه اي محدود ، اغلب در داخل استان و تا شعاع کوتاه يا متوسط نسبت به نقطه عزيمت در جرمزائي سهمي قابل ملاحظه داشته است؛ اثر جرمزائي تغيير مکانهاي دوردست تر و طولاني تر از استاني به استان ديگر بسيار عظيم بوده است ولي نتايج آن بر حسب استانها تابع قاعده اي نبوده است؛ بالاخره پاريس به منزله « صفحة دوار براي تغيير سمت جنايت »(5) محسوب مي شده است که جرائم را از شهرستانها به پايتخت سوق مي داده است.

مردم آنزمان چنين مي پنداشتند که هجوم شهرستانها به پاريس موجب افزايش جرائم سکنه پايتخت است بدون اينکه آمارها آن را ثابت کند.

يک- آنچه امروزه « کوچ هاي فصلي » (6) ناميده مي شود ژولي آن را « برون کوچي ادواري» (7) خوانده است و آن را به دو نوع تقسيم کرده بود که نوع دوم آن از نظر جنائي خيلي خطرناکتر از نوع اولي است.

1- نوع اول آن عمل کارگران يک صنعت معين است که هر ساله در فصول معين به کارخانه براي اشتغال به کار تخصصي خود مراجعت مي کنند. اثر ناشي از جا به جا شدن و جلاي وطن کردن اين دسته بسيار ضعيف است. احتمال استخدام مجدد در همان کارخانه با همان شرايط براي کارگران پيشين بسيار قوي است. کساني که موقتاً ترک وطن مي گويند حساب شان براي عزيمت و بازگشت به طرز صحيح تحقق مي يابد و مرتباً دستمزد دريافتي خود را پس از وضع مخارج شخصي براي خانوادة مي فرستند.

2- نوع دوم را ژولي «برون کوچي به مقصد متغير »(8) مي ناميد. بي نظمي آن بسيار خطرناک بوده است. چاقوتيز کن ها ، دوره گردها ، رويگران ، تعمير گران پنجره ها ، تعمير گران چتر ها ، سبد بافان از اين دسته اند مانند شکارچي که در تعقيب نخجير مي دود دائماً در جستجوي کار هستند.

طبق تحقيقي که در شهرستان سن گودان(9) ( واقع در استان گارون عليا)(10) به عمل آمده تبهکاري فوق العاده اين عناصر متحرک در طي سدة نوزدهم مسلم گرديد.(11)

دو- کوچ کردن از استاني به استان ديگر که براي مدتي طولاني و حتي به صورت غير قابل برگشت صورت مي گيرد در اين دوران موجب افزايش تبهکاري کوچ کنندگان مي گرديد. ژولي در تحقيق خود به اين امر اکتفاء نکرد که نرخهاي محکومان بين 100000 نفر سکنه در استانهائي که جمعيت آنها بالنسبه ثابت است با استانهائي که جمعيت آنها به طور محسوس در تغيير است مقايسه نمايد. نقص اين روش در آن است که نرخهائي را با يکديگر مقايسه مي کند که اختلاف بين آنها ممکن است ناشي از تعامل عوامل متعددي باشد که تغييرات جمعيت فقط يکي از علل آن باشد. او مي کوشيد که نرخ تبهکاري اشخاص يک استان را با يکديگر مقايسه کند بر حسب اينکه اشخاص تبهکار مقيم استان زادگاه خود باشند ( که ژولي آن را تبهکاري داخلي مي ناميد) يا برعکس ، اشخاص تبهکار در خارج از استان زادگاه خود محکوم شده باشند( که ژولي آن را تبهکاري خارجي مي ناميد). در سال 1889 به مناسبت نمايشگاه بين المللي و جهاني ، وزارت دادگستري فرانسه دستور داد تا تمام نسخه هاي اول شناسنامه هاي کيفري که از دفتر هر محکمه کيفري فرانسه مي رسد شماره شود؛ نرخ تبهکاري براي هر استان به نسبت هر 100000 نفر سکنه محاسبه شد. استانها سپس در دو جدول اجمالي طبقه بندي شدند کمترين نرخ جنائي در صدور بيشترين نرخ جنائي در ذيل قرار گرفت. جدول نخست در عين حال متضمن تبهکاري داخلي و تبهکاري خارجي بوده است. جدول دوم طبقه بندي استانها را فقط بر حسب تبهکاري داخلي آنها نشان مي داد. مقايسه طبقه بنديها نشان مي داد چه استانهائي جمعيت خود را ضمن کوچ کردن به استانهاي ديگر از دست مي دهند و چه استانهايي متحمل اين تغييرات نمي شوند و چه استانهايي جمعيت استانهاي ديگر را به خود جذب مي کند. بسياري از استانها رديف خود را در هر دو جدول ثابت نگه داشتن. يازده استان بين بيست استان در هر دو جدول داراي بيشترين تبهکار بوده اند به اين معني که هم تبهکاري داخلي آنها خيلي بالا بوده است و هم تبهکاري خارجي آنها تأثرآور بوده است. خيلي از استانها در جدول اول و دوم داراي کمترين تبهکار بوده اند. اين استانها نه از ساير استانها مهاجر پذيرفته اند و نه مهاجراني به ساير استانها اعزام داشته اند تا حسن شهرت استان خود را در خارج لکه درا سازند. ژولي از اينکه اين نظر را تعميم دهد خودداري مي ورزيد او کوشيد تا نيمرخ جنائي هر استان را بررسي نمايد و دربارة هر يک جداگانه خصوصيات جمعيتي آنها را بررسي نمايد.

سه- ژولي دربارة پاريس نوشت: « مرکزي است که به حد اعلاي درجه ، جمعيت را به خود جذب مي کند ، مرکزي است که مردم بدانجا کشانده مي شوند تا دوباره به جاي ديگر اعزام گردند. پاريس بسياري از تبهکاري را به سوي خود مي کشاند؛ پاريس شهري است که بسيار تبهکار توليد و صادر مي کند. مؤلف با تجزيه و تحليل جمعيت تبهکار پاريس آنها را به چهار گروه تقسيم مي کند:

1- شهر پاريس در درجة اول مرداني را مي پذيرد که براي تبهکاري يا اجراي يک صنعت مجرمانه بدان رو مي آورند.

2- بعلاوه پاريس اشخاصي را از شهرستانها مي پذيرد که مرتکب اعمال شرم آور شده اند و براي فرار از رسوائي ، گمنامي در پاريس ار ترجيح داده اند و به منظور فراموشي بدان رو مي آورند.

3- گروه سوم از اشخاصي تشکيل مي شود که بدون سوعنيتي وارد پاريس شده اند اما در اثر لذت طلبي اغوا و فاسد شده اند.

4- آخرين گروه ، از کارگران بي احتياط تشکيل شده است که بيش از لزوم به پايتخت هجوم آورده اند ، بيکاري آنها بويژه آنکه از دريافت اعانه بيکاري محرومند مولد بزهکاري است.

در نظر ژولي ، چهار وضع فوق مي تواند به خوبي توجيه کند که چرا سالانه بيش از40000 نفر در حدود سال 1888 در استان سن بازداشت مي شدند که فقط يک سوم آنها در آن استان متولد شده بودند(12).

(ب)- در سدة بيستم تحقيقات به راههاي ديگر روآورد بدون اينکه ابهام را از ميان بردارد.

در ايالات متحده امريکا مسئله مهاجرت جمعيت ها منحصر به برون کوچي بيگانگان به صورت هجوم آنان به ايالات متحده و استقرار روستائيان در شهرهاي امريکائي نيست بلکه شامل شهرونداني نيز مي شود که با ترک شهرهاي بزرگ شرق امريکا به شهرهاي غربي رو مي آورند ، چند تحقيق قبل از بحران بزرگ اقتصادي سال 1929 در اين زمينه به عمل آمده است که همگي مؤيد وجود يک همبستگي بالنسبه کامل بين مهاجرت و تبهکاري بوده است.

مثلاً سولن گر(13) دريافته بود که 38% خانواده هاي جوانان بزهکار کلومبيا در ميسوري به تازگي در اين شهرها مستقر شده بودند در مجموع ، بقيه خانواده هاي اين شهر از تازه واردين نبوده است. در نظر نوماير(14) که اين دست آورده ها را نقل کرده است ، استقرار جديد مهاجران در آن شهر ، جوانان را در معرض خطر بزهکاري قرار داده است. پس از بحران بزرگ ، تحقيقات ديگر نيز وجود همبستگي کامل بين بزهکاري خاصه بزهکاري جوانان و مهاجرت را ثابت کرده است. در ميان اين تحقيقات به ارقامي که پليس سن دياگو(15) در کاليفرنيا گردآورد بيشتر تکيه مي کنند. به هنگام جنگ و به علت وجود اردوهاي نظامي و صنايعي که براي دفاع ملي کار مي کرد سيل عظيمي از جمعيت به داخل آن شهر و کنت نشين رو آوردند. از سال 1940 تا 1946 جمعيت شهر بيش از 75% فزوني يافت زيرا سکنه شهر از 289348 نفر به 508000 نفر رسيد ( به سال 1959 جمعيت شهر به 573200 نفر رسيد يعني در طي 13 سال رشد جمعيت فقط12.8 درصد بوده است). تازه واردها بزرگسال بودند، بر تعداد نوجوانان فقط 18% افزوده شده بود. بر بزهکاري نوجوانان ، بيش از رشد جمعيت آنان افزوده شد. بزهکاري نوجوانان بومي 24.5 % فزوني يافت و حال آنکه بزهکاري عناصر خارجي که در شهر مستقر شدند از سالهاي 1941-1940 تا1943-1942 بيش از چهار صد درصد فزوني يافت. بنابراين جلاي از وطن بيشتر نوجوانان را به جنايتکاري سوق مي دهد.

نمايش نقش جرم زائي مهاجرتها ، با اين دو گروه تحقيق که به وجهي قاطع و بدون استثناء ثابت گرديده است در تحقيق معروف شاو و مک کي مورد توجه واقع نشده بود و اين محققان دربارة رابطة بين تغييرات نرخهاي تبهکاري بر حسب محله و رشد جمعيت در شهر شيکاگو[1] به پژوهش پرداختند و دريافتند که نرخ جنائي از نيمدايره اي به نيمدايرة ديگر متمايز است.

بين تحقيقات شيکاگو با آنچه که در فوق بدان تصريح گرديده است تناقضي وجود ندارد. محله هاي شيکاگو که به سرعت پر جمعيت مي شود عبارتند از محله هاي محيط شهر و محله هائي که داراي ضعيف ترين نرخ جنائي است. در عوض تعداد بزهکاران در ميل مربع ، در مناطقي که از جمعيت تهر مي شود فزوني مي يابد. اين بخش ها به عنوان محله هاي نامساعد خوانده مي شوند و در حلقه هاي اطراف امور بازرگاني و صنعتي قرار دارند. بنابراين محله اي که قطب جذب جمعيت مي شود به نظر مي رسد که از سلامت اخلاقي برخوردار است و در هر حال تا هنگامي که آهنگ نو واردان خيلي سريع نگردد و از مرز 70% افزايش تجاوز نکند اين سلامت را حفظ خواهند کرد ( محققاني که اين گزارش را اعلام کرده اند نگفته اند در چه مدتي افزايش جمعيت به 70% برسد) از آن پس سير صعودي نيکوکاري متوقف مي شود و حتي برعکس جاي خود را به تبهکاري خواهد سپرد. ملاحظات شاو و مک کي فقط با نظرية محققاني مطابقت دارد که معايب رشد سريع و ناگهاني جمعيت را خاطرنشان کرده اند.

در اروپا در اين زمينه کمتر تحقيق به عمل آمده است و بعضي از آنها فاقد ارکان ضرور يک تحقيق کامل است. در هر حال بررسيها براي به دست آوردن يک نتيجة کلي بسيار متشتت است. وسيع ترين تحقيق در هلند به عمل آمد و راجع به جمعيت آمستردام بود. از جدول زير مي توان نتيجه گرفت که جلاي از وطن بزهکاري آمسترداميها را بالامي برد. وان دن برينک(16) که دست به چنين تحقيقي زد خاطر نشان ساخت که شدت تبهکاري آمستردامي ها به طور کلي درخارج از آمستردام بيشتر از داخل آن شهر است.

سال	آمستردامي در آمستردام	غير آمستردامي در آمستردام	آمستردامي در خارج از آمستردام
1923	31.9	39.2	33.6
1924	31.8	41.2	41.6
1925	30.7	35.9	26.2
1926	34.1	40.6	39.3
1927	33.3	33.6	38.3

(اقتباس از اثر لئوته – صفحة338)

در فرانسه تحقيق گيوي(17) دربارة جمعيت زندان روئن از اول ژانويه تا 31 دسامبر 1949 (يک سال تمام) نيز روشنگر اهميت تحرک است. اکثريت زندانياني که در طي يک سال در روئن زنداني بودند متعلق به خارج از استان سن سفلي و از خارج آمده اند دقيقاً تفکيک نکرده است و از آن نمي توان نتيجة مطلوبي در زمينة تحرک به دست آورد. مؤسسه علوم جنائي و زندانباني استراسبورگ دربارة تمام زناني که به جرم بچه کشي در سالهاي 1940 تا1955 در زندانهاي فرانسه زنداني بودند تحقيقي به عمل آورد. اين تحقيق تاثير جلاي از وطن را نشان داده است: 60% از زندانيان جرم خود را در خارج از زادگاه خويش مرتکب شده اند.

براي سنجش تاثير مهاجرت در افزايش جرم ضرورت يک تحقيق جهاني محسوب است. و اين امر خود با مشکلات عديده اي رو به روست. زيرا نخستين مشکل بر سر راه تحقيق جهاني اختلافي است که بر سر تعريف جرائم و ارکان تشکيل دهنده آن و شدت ضعف جنايات و عدم وحدت آئين دادرسي کيفري و اختلاف فاحش در نوع و ميزان کيفرها در حقوق جزاي کشورهاي مختلف وجود دارد: در کشوري سقط جنين جرم نيست و در کشور ديگر به شدت با آن مبارزه مي کنند. در کشوري تعدد زوجات قبحي ندارد و در کشور ديگر از جرائم محسوب است. زناي محصنه ، اعم از مرد يا زن ، در کشوري جنايت است ولي در کشور ديگر دربارة زناي محصنه مردان ، تعقيب وقتي به عمل مي آيد که اين عمل به صورت عادت درآمده باشد و تازه يک جنحه خفيف محسوب مي شود که با گذشت همسر ، موضوع منتفي مي شود. در کشوري فروش مواد مخدر آزاد است ولي در کشور ديگر نگهداشتن آن ولو آنکه مقداري اندک باشد جرم محسوب مي گردد. در کشوري ازدواج پسران 18 ساله را تشويق مي کنند ولي در کشور ديگر ازدواج پسر بيست ساله را مجازات مي کنند. بر اين مشکل بايد اختلافات موجود در ضوابطي را که بر حسب آن آمارهاي جنائي در کشورهاي مختلف تهيه مي شود افزود[2].

در سنجش تاثير تحرک در بزهکاري به نظر مي رسد که همگي محققان مفهوم واحدي از تحرک در نظر نگرفته اند. بعضي ها جلاي از وطن را به معناي ترک کشور در نظر گرفته اند که اين مهاجران در هيچ جا ريشه نگرفته اند بعضي ديگر بزهکاري خانواده هائي را بررسي کرده اند که به وجهي نيکو تازگيها در شهر استقرار يافته اند و به اين ترتيب مسئله با موضوع شهر نشيني که قبلا بررسي گرديد مشتبه مي شود. بعضي ها از تحرک اين معني را در نظر گرفته اند که نسل جديد نسبت به نسلهاي گذشته از عزلت و گوشه نشيني به در آمده و به همين نسبت بر سطح جرائم او افزوده شد. در معناي اخير بايد با ساترلند هم عقيده بود که آمارها نمي توانند واقعيت تاثير تحرک را در بزهکاري نشان دهند. هيچ کس در يک جا ثابت نمانده است. اگر تحرک را در اين معناي وسيع در نظر گيريم بسياري از محکومان سده هاي نوزدهم و بيستم در امريکا و اروپا زادگاه خود را ترک گفته بودند و همين امر عامل بزهکاري آنان بوده است.(18)

زيليگ(19) نيز مي نويسد: اغلب متخصصان امور جنائي معتقدند که بيگانگان بيشتر از بوميان مرتکب جرم مي شوند اما اين نظر تا حدي صحيح است و دربارة تمام جرائم عموميت ندارد زيرا اکثر جرائم بيگانگان مربوط به تخلف از مقررات مربوط به گذرنامه و پروانه اقامت است ( براي بوميان يک کشور مسئله اي به عنوان گذرنامه و پروانه اقامت وجود ندارد و و طبيعي است که براي هيچ فرد بومي چنين تخلفي قابل تصور نيست). در عوض نسبت جرائم بيگانگان را تبهکاران بين المللي بالا مي برند. يکي از مسائل مورد ابتلاي پليس در شهرهاي بزرگ و شهرهائي که جاذبه جهانگردي دارد مبارزه با تبهکاران حرفه اي بين المللي است. اين گونه جنايتکاران معمولا به سوء استفاده از فحشاي زنان ، سرقت از مهمانخانه ها ترنهاي لوکس ، جيب بري در ميان انبوه ورزشکاران ( مخصوصا المپياد و جاهاي مشابه ) و کلاهبرداري به عنوان بازرگان معتبر خارجي در بازارهاي مکاره بين المللي ، عضويت يک باند جاعل اسکناس که محصول خود را در کشورهاي متعدد به جريان مي گذارد ، اخفاي جواهرات ربوده شده از کشور ديگر ، قاچاق ، داد و ستد غير مجاز مواد مخدر و غيره مي پردازند. جنايتکاران بين المللي معمولا کمتر در کشوري اقامت مي نمايند و افرادي با هوش و داراي ابتکار و استعداد خاص براي انطباق وضع خود با محيط خارجي مي باشند ولي از کارکردن ، خاصه کار شرافتمندانه ، گريزان هستند و زندگي آنها از راه درآمد نامشروع تامين مي شود. دستة ديگر از بيگانگان کارگران جوان فصلي هستند که در جستجوي کار از کشور خود موقتاً مهاجرت کرده اند. با توجه به سن و ميزان تعليم و تربيت آنها پيداست چه نوع جرائمي از اين دسته سر مي زند.

بالاخره آوارگان جنگي که در اثر مصائب جنگ ، خانه و زندگي ، سرمايه و حرفه خود را از دست داده براي حفظ جان از ميهن خود ريشه کن شده به کشورهاي ديگر رو آورده اند ، دستة ديگر از بيگانگان را تشکيل مي دهند که في نفسه اغلب اوقات وجود آنها موجد مسايل مشکل براي مردم سرزمين مورد انتخاب خود مي شود.

هر چند دربارة تاثير مهاجرت بيگانگان در تبهکاري ايالات متحدة امريکا جداگانه تحقيقات خود امريکائيان را نقل خواهيم کرد ولي از ذکر ملاحظات زيليگ که خود نسبت به امريکا بيگانه است خودداري نمي کنيم. اين محقق در دنبالة بحث خود مي نويسد:

برعکس ملاحظات فوق ، تحقيقات آماري در امريکا ثابت کرده است که ارتکاب جرم از ناحيه مهاجران نسبت به بوميان امريکائي بسيار ناچيز است و اين امر مرهون مقررات دقيق و سختي است که در مورد قبول اشخاص بيگانه به عنوان مهاجر در آن کشور رعايت مي شود. تا دربارة سوابق و شخصيت داوطلب

[1]شيکاگو بندري است کنار درياچة ميشيگان که ساحل درياچه به شکل نيمدايره است و قلب شهر را تشکيل مي دهد. آسمانخراشها و ساختمانهاي عظيم شهر ، در همين نخستين نيمدايره قرار دارند. هر قدر از مرکز به سوي محيط پيش مي رويم، نرخ جنائي تقليل مي يابد. جرم زا ترين نواحي اين شهر ، نزديکترين نقاط به مرکز اين شهر است و مردم اين نواحي کمترين درآمد، بدترين منازل ، گسسته ترين روابط خانوادگي بيشترين حد کم کاري و فرار از کار با کمترين روابط همجواري را داشته اند.

مطالعة دو محقق: مک کي و شاو دربارة 55998 بزهکار نوجوان از 10 تا 16 ساله شهر شيکاگو ، در فاصله سالهاي 1900 تا 1927 بوده است. نيم حلقة اول که قلب شهر را تشکيل مي داد فقير ترين محله هاي شهر بوده است. نرخ جنائي در محله هاي شهر از يک تا بيست در تغيير بوده است که در طي 27 سال به کرات تاييد گرديد. نرخ تبهکاري فرزندان آلمانيها و سوئديها که در نيم حلقة اول ( قلب شهر ) سکونت داشتند خيلي بالا بوده است. هنگامي که لهستانيها و ايتاليائيها و گروههائي از مليت هاي ديگر جانشين آلمانيها و سوئديها شدند بر سر فرزندان آنها همان رفت که بر پيشينيان رفته بود. تبهکاري دو تيره آلماني يا لهستاني که در محله هاي مرفه و غني به سر مي برده اند خيلي پايين بوده است.

از 74 حومة شهر شيکاگو در 59 مورد ، نرخ جنائي از ثبات نسبي برخوردار استولي در 15 مورد به شدت دستخوش نوسان و تغيير است. بالا رفتن نرخ جنائي اين نقاط ، مولود تغييرات کمي و کيفي جمعيت بوده است؛ گروهي از آنان به نقاط مجاور که خصوصيات قومي متفاوتي داشتند کوچ مي کردند و گروهي ديگر جايگزين آنها مي شدند. نقاطي که در آنها تبهکاري مهار شده (نرخ جنائي ثابت مانده ) يا حتي نرخ جنائي دچار کاهش گرديده آنهائي بوده اند که ساکنان آنها در دهه هاي گذشته از نقاط ديگر به آنجا کوچ کرده اند ولي به تدريج اسکان يافته و داراي خصوصيات کم و بيش مشترک و همساني گرديده اند و اين وضع نشان داده است که ثبات جامعه وهمساني افراد آن در کاهش جرم مؤثر است.

[2] پيش از دومين جنگ جهاني «کميسيون مختلط آمار جنائي» مرکب از اعضاي «کميسيون بين المللي کيفري و ادارة زندانها» و «مؤسسة بين المللي آمار» تاسيس شده است. سومين کنگره آن به سال 1939 در برلن تشکيل شد. کوششهائي که در اين راه به کار رفته است مقدمه اي براي تاسيس آمار جنائي بين المللي به منظور بررسي تطبيقي ارقام نسبي محسوب مي شود تا اينکه بتوانند تغييرات نسبت هاي تبهکاري را در کشورهاي مختلف سنجيده و عوامل مؤثر در اختلاف را خواه شخصي خواه مربوط به عوامل مؤثر محيط باشد نشان دهند......

 

 

 

شامل ورد  207ص